1. Абазначацца якой‑н. датай, адносіцца да якога‑н. часу. Рукапіс датуецца 17 стагоддзем. □ Апошні запіс датуецца 30 лістапада таго ж самага года — днём, калі курсанты здалі залікі і, атрымаўшы годнасць савецкіх афіцэраў, збіраюцца ісці на фронт.Арабей.
2.Зал.да датаваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ubliżać
незак.komu зневажаць, абражаць каго;
ubliżać godność człowieka — зневажаць годнасць чалавека
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
|| зак.патапта́ць, -тапчу́, -то́пчаш, -то́пча; -тапчы́; -тапта́ны (да 1—3 знач.) істапта́ць, стапчу́, сто́пчаш, сто́пча; стапчы́; стапта́ны (да 4 знач.).
|| наз.тапта́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
га́ньбіць, ‑блю, ‑біш, ‑біць; незак., каго-што.
1. Зневажаць чыю‑н. годнасць; асуджаць, няславіць. — Няма чаго іншых ганьбіць, лепш гляньце на сябе, — адрэзала .. [Зіна].Грамовіч.Завошта ж ганьбіць тых людзей, якія адбіваюць націск класавага ворага?Чорны.
2. Быць ганьбай для каго‑, чаго‑н.; няславіць сваімі паводзінамі, учынкамі. Праца нікога не ганьбіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
walor, ~u
м.
1.кніжн. добрая якасць, годнасць, вартасць;
2. ~y — мн.эк. каштоўнасці
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
АБРА́ЖАННЕ МАЯСТА́ТУ
(ображенье маестату; ад лац. majestas вялікасць, гонар),
юрыдычны тэрмін часоў ВКЛ, які азначаў замах на дзярж. ўладу; у шырокім сэнсе слова — дзярж. здрада, замах на гонар і годнасцьвял. князя, распаўсюджанне лжывых, ганебных чутак пра яго. У адпаведнасці з артыкуламі Статута ВКЛ 1588 абражанне маястату каралася смерцю.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
godność
godnoś|ć
ж.
1.годнасць;
~ć ludzka — чалавечая годнасць;
2. становішча; пасада;
piastować wysokie ~ci — займаць высокія пасады;
godność kościelna — духоўны сан;
3. прозвішча;
jak Pana (Pani) ~ć? — якое ваша прозвішча?
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
го́нар, ‑у, м.
1. Грамадская або маральная годнасць, тое, што выклікае ўсеагульную павагу. Выдатная праца — справа гонару кожнага грамадзяніна. □ Пераступіць граніцу са сцягам вызвалення ў руках, ці ж гэта не радасць, не гонар?Пальчэўскі.Але нідзе, Нідзе, мой дружа верны, Не спляміў я Наш гонар баявы.Кірэенка.
2. Павага, слава. Гонар пераможцам. □ — Як відаць, вы [Максім] багаты чалавек, — адказала гаспадыня, — такая акуратнасць робіць вам гонар.Машара.
3. Перавялічанае ўяўленне пра сваю годнасць; фанабэрыстасць, пыха. «О, чортаў шляхціц! — падумаў Якаў. — Столькі ў цябе гонару, што невядома, з якога боку прыступіцца...».Чарнышэвіч.
•••
Дошка гонаругл. дошка.
Збіць гонаргл. збіць.
Мець гонаргл. мець.
Робіць гонаргл. рабіць.
У гонаркаго (высок.) — у знак павагі да каго‑н., ушанавання памяці аб кім‑н.
[Ад лац. honor.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
wíederherstellen, wíeder hérstellen
vt адбудо́ўваць; аднаўля́ць
die Éhre ~ — аднаві́ць сваю́го́днасць [свой го́нар], рэабілітава́цца
2) аднаўля́ць, варо́чаць (здароўе), вы́лечыць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)