аўдаве́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Стаць удаўцом або ўдавой. Ніна, як і Люба, за вайну аўдавела, засталася адна з двума дзецьмі. Васілевіч. Апошнімі гадамі Вялічка аўдавеў і жыў з адным толькі сваім хлопцам. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нажы́цца, -жыву́ся, -жыве́шся, -жыве́цца; -жывёмся, -жывяце́ся, -жыву́цца; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Быць набытым у выніку практыкі.
Вопыт з гадамі нажывецца.
2. на чым. Атрымаць прыбытак, абагаціцца.
Н. на чужым горы.
Н. на махінацыях.
3. Пражыць доўгі час, многа пажыць (разм.).
Нажыўся за свой век, усяго пабачыў.
|| незак. нажыва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
укаране́ць, ‑ее; зак.
Разм.
1. Пусціць глыбока карэнне.
2. перан. Трывала замацавацца дзе‑н., атрымаць шырокае распаўсюджанне (пра погляды, звычаі і пад.). [Шэмет:] — Ты яшчэ [Мацвей] малады, яшчэ можна ўсё што хочаш з сябе зрабіць. А з гадамі таго, што ўкаранее, калом не выб’еш. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
wisdom [ˈwɪzdəm] n.
1. му́драсць, праму́драсць; the Book of Wisdom bibl. Кні́га праму́драсці Саламо́на;
Years bring wisdom. Мудрасць прыходзіць з гадамі.
2. fml разва́жнасць; здаро́вы сэнс
♦
no wisdom like silence ≅ маўча́нне як зо́лата
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
звы́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Добра знаёмы, прывычны. Прайшлі чарадою Гады за гадамі, Нязвыклае стала Штодзённым і звычным. Хведаровіч.
2. Які прывык да чаго‑н., звыкся з чым‑н. Да баявой прыгоды звычны, Без меркаванняў і разваг Шынель скідае пагранічнік, Бяжыць з вінтоўкай па слядах. Глебка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
стагава́ць, ‑гую, ‑гуеш, ‑гуе; незак., што і без дап.
Складаць у стог, стагі (салому, сена і пад.). [Міша:] — Навошта мне горад? Я люблю зямлю. Люблю сена стагаваць. Мыслівец. Араў і стагаваў гадамі, Не для сябе, не для радні, — Пасталі доўгімі радамі Твае [хлебароб] цяжкія працадні. Грахоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заве́т, ‑у, М ‑веце, м.
Тое, што і запавет. Па планеце пройдзем бурай, Марксаў помнячы завет, — Свет стары ўшчэнт разбурым І збудуем новы свет. Крапіва. Гады ішлі, з гадамі мы раслі, Выконваючы Леніна заветы. Кляшторны.
•••
Новы завет — хрысціянскія кнігі бібліі.
Стары завет — старажытная, дахрысціянская частка бібліі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
папрыжыва́цца, ‑аецца; ‑аемся, ‑аецеся, ‑аюцца; зак.
Прыжыцца дзе‑н. — пра ўсіх, многіх. Папрыжываліся людзі на новым месцы. // (1 і 2 ас. мн. не ўжыв.). Прыняўшыся, прыжыцца — пра ўсё, многае. З гадамі лаза месцамі збуцвела, пагніла, а месцамі папрыжывалася, пусціла карэнне і буяла вялізнымі купамі-кустамі. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
даве́сціся, ‑вядзецца; пр. давялося; безас. зак., каму-чаму з інф.
Стаць непазбежным, здарыцца ў сувязі з якімі‑н. абставінамі. Адлегласць доўгую да перамогі Гадамі давялося вымяраць. Аўрамчык. Быў такі выпадак, калі Сцёпку прыйшлося на справе паказаць, які ён ужо быў вучоны чалавек: сакратаром давялося раз быць яму. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адсе́дка, ‑і, ДМ ‑дцы, ж.
Разм. Адбыванне пакарання ў турме. [Клопікаў] завёў неяк буйныя гешэфты ў трэсце вагонных рэстаранаў, куды пралез быў, але ў хуткім часе вылецеў адтуль з гучным трэскам і некалькімі гадамі ціхай адседкі. Лынькоў. У Гродзенскі астрог прыгналі.. [Зосю] пасля года адседкі ў пінскіх казематах. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)