трохліне́йка, ‑і, ДМ ‑лейцы; Р мн. ‑неек; ж.
Разм. Трохлінейная вінтоўка. Бяры, мілы, трохлінейку, два падсумкі, патранташ, Цэлься ворагу ў сэрца, не прамаж. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бясшу́мна, ‑і, ДМ ‑мцы; Р мн. ‑мак; ж.
Разм. Вінтоўка са спецыяльным прыстасаваннем, якое знімае гук стрэлу, робіць стрэл бясшумным. Акрамя аўтамата, група атрымала бясшумку. Федасеенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зара́джаны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад зарадзіць 2.
2. у знач. прым. З устаўленым зарадам; прыгатаваны да дзеяння (пра агнястрэльную зброю, міну, капкан і пад.). Зараджаная вінтоўка. Зараджаны дыск.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
самазара́дка, ‑і, ДМ ‑дцы; Р мн. ‑дак; ж.
Разм. Самазарадная вінтоўка. У час Вялікай Айчыннай вайны.. [дзядзька Ціхон] лічыўся лепшым ружэйным майстрам партызанскай брыгады, дні і ночы рамантаваў самазарадкі і аўтаматы. Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узо́р, -у, мн. -ы, -аў, м.
1. Малюнак, у якім спалучаюцца ў пэўным парадку лініі, колеры, фігуры і пад.
У. тканіны.
Маляўнічы ў.
Ледзяны ў. на акне (перан.).
2. чаго і без дап. Паказальны або пробны выраб.
Узоры тканіны.
У. паперы.
3. чаго і без дап. Паказальны прыклад чаго-н., што-н. дасканалае, вартае пераймання.
У. мужнасці.
У. працавітасці.
4. Спосаб канструкцыі, від, форма.
Вінтоўка новага ўзору.
|| прым. узо́рны, -ая, -ае (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
karabin, ~u
м. вінтоўка, шрубоўка;
karabin maszynowy — кулямёт;
mówi, jak karabin maszynowy — гаворыць (стракоча) як кулямёт
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
шасціліне́йны, ‑ая, ‑ае.
1. Калібрам у шэсць ліній (у 9 знач.). Шасцілінейная вінтоўка.
2. Дыяметрам у шэсць ліній (у 9 знач.) (пра шкло ў газавай лямпе). Шасцілінейнае шкло. // Які мае шкло такога памеру. У глыбокай зямлянцы, недзе пад густым ельнікам, пры скупым святле маленькай шасцілінейнай лямпы ніклі над сталом тры галавы. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адлютава́ць, ‑туе; зак.
Перастаць лютаваць (звычайна пра мароз). Адлютавалі маразы. Цвет абляцеў духмяны з вішні. Зарыцкі. // перан. Аб спыненні вайны, разгулу рэакцыі. Родная вінтоўка! Ты прыйшла са мной у Сарочы лес, і не выпушчу цябе з рук, пакуль не адлютуе вайна і зямля не ачысціцца ад бруду, а над галавой не засвеціць чыстае неба. Няхай.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прастрачы́ць, ‑страчу, ‑строчыш, ‑строчыць; зак., што.
1. Прашыць у строчку. Прастрачыць каўнер у сарочцы.
2. і без дап. Зрабіць серыю выстралаў, даць чаргу (пра аўтаматычную зброю). У апошні раз прастрачыў аўтамат, гулка ўдарыла вінтоўка, і.. адразу запанавала глыбокая цішыня. Курто. Хоць бы прастрачыў хто з аўтамата Здрадлівую ціш такой начы... Аўрамчык.
3. і без дап. Страчыць некаторы час.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прылаўчы́цца, ‑лаўчуся, ‑лаўчышся, ‑лаўчыцца; зак.
Разм. Асвоіўшыся, набыць навык, спрыт у чым‑н.; прыстасавацца. Пачаў [Лёнька] тачкі з растворам адвозіць. Канечне, цяжка было. Іншы раз на паўдарозе абарочваў якую, але з цягам часу прылаўчыўся. Гроднеў. Крыху замінала вінтоўка, але скора [Сяргей] прылаўчыўся паўзці з вінтоўкаю. Колас. // Злаўчыцца. Сапёр, прылаўчыўшыся і падхапіўшы адной рукой камісара, перацягнуў яго ў густы арэшнік. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)