агалі́ць, агалю́, аго́ліш, аго́ліць; аго́лены; зак., каго-што.
1. Зняць адзенне, покрыва, верхні слой і пад.
Вясною аголіцца і выгарыць на сонцы бераг.
2. Пазбавіць дрэвы лісця і пад.
Віхор агаліў таполі.
3. перан. Зрабіць безабаронным, адкрытым для ворага.
А. фронт.
А. левы фланг.
4. перан. Выявіць сваю сутнасць, свой сапраўдны змест; стаць відавочным.
|| незак. агаля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е і аго́льваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. агале́нне, -я, н. і аго́льванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
чарэ́мшына, ‑ы, ж.
Тое, што і чаромха. Цвілі па чарзе: спачатку чарэмшына, потым бэз, потым язмін, потым шыпшына... Грамовіч. Росная сцяжынка бегла ў Лаўскі лес,.. дзе вясною расцвіталі кусты чарэмшыны. Бялевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ме́шань ’поле, узаранае вясною (другі раз) перад сяўбой збожжа’ (Нас., Касп., Бяльк., Дэмб. 1; Выг. дыс.; полац., Нар. лекс.; маладз., в.-дзв., мядз., Сл. ПЗБ; КЭС), лаг., шальч. мешані́на ’тс’ (Сл. ПЗБ), паўд.-пск., смал. ме́шань, ме́шень. Беларускае. Да мяша́ць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дупля́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Шпакоўня з дуплаватага дрэва. Нашы продкі пявунняў любілі, Па шчырасці славілі, Паважалі крыклівых, Пісклівых, На кожнай вярбе Дуплянкі вясною Пад ціхімі хатамі ставілі. Ляпёшкін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
садавіна́, ‑ы́, ж., зб.
Плады садовых дрэў. Свежая садавіна. □ Вусень пааб’ядаў вясною лісце ў садзе, і цяпер няма садавіны. Чорны. Была надта вялікая бура з навальніцай. Садавіну ўсю абтрэсла, дрэў колькі паламала... Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
юры́ць, юру, юрыш, юрыць; незак.
Разм. Заігрываць, заляцацца. Бычкі юраць, вясну чуюць. / у перан. ужыв. А дзень юрыў і жартаваў: то з гаем бярозавым, то травіцу гладзіў. Нікановіч. // Пра рыбу — нераставаць. Вясною рыба юрыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
АБЫЛКАСЫ́МАВА Майрамкан
(н. 8.1.1936, калгас «Камсамол» Кемінскага р-на, Кыргызстан),
кіргізская паэтэса. Нар. паэтэса Кыргызстана (1980). Скончыла Кіргізскі жаночы пед. ін-т (1958). Аўтар зб-каў вершаў і паэм «Венера» (1962), «Гэтай вясною шмат кветак» (1965), «Веру ў сэрцы берагу» (1968), «Ты ведаеш мяне, Айчына» (1973), «Невычэрпная песня» (1977), «Рэха юнацтва» (1979) і інш.
т. 1, с. 54
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ВАРДА́Р
(Vardar),
рака ў Македоніі і Грэцыі. Даўж. 388 км, пл. бас. 25,4 тыс. км². Пачынаецца і цячэ пераважна ў гарах Македоніі, нізоўі — на Саланікскай нізіне, упадае ў заліў Тэрмаікос Эгейскага м. Паводкі ў асенне-зімовы перыяд і вясною. Сярэдні расход вады 151 м³/с. Суднаходная. Выкарыстоўваецца пераважна на арашэнне. На Вардары — г. Скоп’е (Македонія).
т. 4, с. 8
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
водапрыёмнік, ‑а, м.
Гідратэхнічнае збудаванне, якое служыць для забірання вады з рэк, азёр, вадасховішч і пад. Нямала было трывог і сумненняў, калі вясною рунь пакрывалася ільдом, а водапрыёмнік не паспяваў прымаць з палёў талыя воды. «Беларусь».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
квакту́ха і квахту́ха, ‑і, ДМ ‑тусе, ж.
Курыца, якая выседжвае або водзіць куранят. Квактуха голасна квактала, А кураняткі чарадою Паслушна ўсюды йшлі за ёю. Колас. Вясною маці пазычыла некалькі густых яец і пасадзіла ў рэшаце квактуху. Грамовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)