ВЕ́РБУНКАШ

(венг. verbunkos ад ням. Werbung вярбоўка),

1) венгерскі танец; папярэднік чардаша. Узнік у 2-й пал. 18 ст. У яго аснове — мужчынскі танец вербунк (выконваўся пры вярбоўцы рэкрутаў).

2) Стыль венг. нар. і прафес. музыкі ў канцы 18—19 ст. Муз. асаблівасці звязаны з традыцыяй віртуознага, пераважна цыганскага скрыпічнага выканальніцтва. Вылучаецца эмацыянальнай мелодыкай і рытмічнай разнастайнасцю (узор «Ракацы-марш» невяд. аўтара). Сярод майстроў вербункаша — кампазітары і скрыпачы-віртуозы Я.Біхары, Я.Лавата, А.Чэрмак. Стыль вербункаша ўвасоблены ў творах І.Брамса, Ф.Ліста, Ф.Эркеля, Б.Бартака, З.Кодая і інш.

т. 4, с. 100

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

э́твеш

[венг. L. Eötvös = прозвішча венг. фізіка (1848—1919)]

адзінка градыенту сілы цяжару ў Міжнароднай сістэме адзінак (СІ), роўная змяненню паскарэння свабоднага падзення на 10-9 см/с​2 на кожны сантыметр.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

дэ́раш

(польск. deresz, ад венг. deres)

конь шэрай масці з прымессю іншага колеру.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ка́нтар​1

(польск. kantar, ад венг. kantár)

аброць без цугляў для прывязвання каня.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

дарашава́ты

(польск. dereszowaty, ад венг. deres)

шэрай масці з прымессю іншых колераў (пра коней).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

корд​1

(польск. kord, ад венг. kard < тур. kard < перс. kārd)

гіст. кароткі меч.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

па́прыка

(венг. paprika, ад гр. peperi = перац)

плады стручковага перцу жоўтага, зялёнага, чырвонага колеру.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

◎ Карвашы́ ’адкладныя нарукаўнікі ў світках часцей за ўсё каляровага сукна’ (КЭС), запазычанне з польск. karwasz, якое з венг. karvas (Брукнер, 221).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Балта ’сякера’ (Нас.). Відавочна, запазычанне з польск. bałta ’тс’ (а гэта з венг. balta < цюрк.; Брукнер, 12). Параўн. яшчэ Фасмер, 1, 118.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Коч ’брычка’ (Шпіл., Др.-Падб., Гарэц., Шн.). Укр. кон ’тс’. Запазычанне праз польск. kocz ’тс’ з венг. koesi ’тс’ (гл. Слаўскі, 2, 320).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)