Трахе́я ‘дыхальнае горла’, трахе́і ‘сасуды ў раслін’ (ТСБМ). Запазычанне з лацінскай медыцынскай наменклатуры, параўн. с.-лац. trāchea < ст.-грэч. (ἀρτηρία) τραχεῖα ‘дыхальнае горла’ (літаральна ‘цвёрдая ці шорсткая артэрыя’) (Голуб-Ліер, 486; ЕСУМ, 5, 624–625). Сюды ж трахеі́т ‘запаленне слізістай абалонкі трахеі’ (ТСБМ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Áder
f -, -n
1) крывяно́сны сасу́д; ве́на, артэ́рыя; жы́ла
2) горн. жы́ла
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
ао́рта
(н.-лац. aorta, ад гр. aorte)
галоўная артэрыя крывяноснай сістэмы, якая ідзе ад сэрца і забяспечвае ўсе органы цела кроўю.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
плечавы́ Schúlter-, Óberarm-;
анат. плечава́я косць Schúlterbein n -(e)s, -e, Áchselbein n, Óberarmknochen n;
плечава́я артэ́рыя Óberarmarteri¦e f -, -n
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
ве́на
(лац. vena)
крывяносны сасуд, які нясе кроў ад органаў і тканак да сэрца (параўн. артэрыя 1).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
szyjny
szyjn|y
шыйны;
kręgi ~e анат. шыйныя пазванкі;
tętnica ~a — шыйная артэрыя
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
tętnica
tętnic|a
ж. анат. артэрыя;
~a główna — аорта;
zwapnienie tętnica мед. атэрасклероз
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
udowy
udow|y
сцегнавы;
kość ~a — анат. сцегнавая косць;
tętnica ~a — сцегнавая артэрыя
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
ао́рта
(н.-лац. aorta, ад гр. aorte)
галоўная артэрыя крывяноснай сістэмы, якая ідзе ад сэрца і забяспечвае ўсе органы цела кроўю.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
Жы́ўчык ’прыкметнае біццё артэрыі, торганне павека’, ’сперматазоід’. Рус. жи́вчик ’торганне павека, жылкі’, ’рэзвы, шустры чалавек’, ’сперматазоід’, укр. жи́вчик ’жылачка, што торгаецца’, ’вяртлявы чалавек’, ’сперматазоід’, польск. żywczyk памянш. ад żywiec ’насадка’, дыял. ’жывы хлопец’. Параўн. балг. живе́ц ’пульс’, серб.-харв. жи́вац ’нерв’, славен. žívec ’жывая істота; нерв’. Памянш. ад бел. жывец 2 ’частка жывога цела’ > ’частка пазногця’ (адкуль ’артэрыя, біццё яе’) і жывец 1 ’жывая рыбка’ < ’жывая істота’ (адкуль ’сперматазоід’) утворана з дапамогай суфікса *‑ikъ ад асновы *živьk‑ (> *živьcь па бадуэнаўскай палаталізацыі), відаць, яшчэ ў прасл. мове.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)