паадкіда́цца, 1 і 2 ас. адз. не ўжыв., -а́ецца; -а́емся, -а́ецеся, -а́юцца і паадкі́двацца, 1 і 2 ас. адз. не ўжыв., -аецца; -аемся, -аецеся, -аюцца; зак.
1. Адкінуцца, адваліцца тулавам назад — пра ўсіх, многіх.
П. на спінкі крэслаў.
2. Адпасці (пра многае).
Паадкідаліся шпалеры.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адгні́сці, ‑гніе; зак.
Згніўшы, адваліцца, адпасці. Дзядзька Цімох плот загарадзіў яшчэ да мяне з новага частаколу, а гэты — каторы збуцвеў, у каторага канцы адгнілі — склаў у кучу на дровы. Баранавых.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адсо́хнуць, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -со́хне; -со́х, -хла; зак.
1. Пра часткі раслін: засохшы, адпасці.
Галінка адсохла.
2. Пра частку цела: страціць здольнасць рухацца, дзейнічаць з прычыны хваробы (разм.).
Рука адсохла.
◊
Каб табе язык адсох — праклён таму, хто нядобра сказаў.
|| незак. адсыха́ць, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абабі́цца, -б’ю́ся, -б’е́шся, -б’е́цца; -б’ёмся, -б’яце́ся, -б’ю́цца; зак. (разм.).
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пашкодзіцца, адбіцца, адпасці (пра рэчы, тынк і пад.).
2. перан. Звыкнуцца з чым-н., перастаць заўважаць дрэннае.
За столькі год абабіліся, дык і зараз церпім.
|| незак. абабіва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адпада́нне ср.
1. отпада́ние, отпаде́ние;
2. отпаде́ние, отпа́д м.;
3. отделе́ние;
1-3 см. адпа́сці 1, 2, 5
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
скало́цца 1, сколецца; зак.
Аддзяліцца, адпасці пры ўдары (пра слой, кавалак чаго‑н.).
скало́цца 2, скалюся, сколешся, сколецца; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Змацавацца, сашчапіцца (шпількай і пад.).
2. Зраніцца чым‑н. вострым, калючым.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аблупі́цца, ‑лупіцца; зак.
Абдзерціся, адваліцца (пра верхні слой чаго‑н. — кару, скуру, фарбу і інш.). Аблупілася фарба — не падымаліся рукі, каб паднавіць яе. Шахавец. Валасы ў дзяўчыны выцвілі, твар загарэў, аж чорны стаў, а нос аблупіўся. Васілёнак. // Адпасці кавалкамі, абсыпацца (пра тынк і пад.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
odpaść
I зак.
1. адпасці;
2. перан. адсеяцца
II зак.
адкарміць, выкарміць; (на пашы) адпасвіць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
адкі́нуцца, -нуся, -нешся, -нецца; -нься; зак.
1. Адхіліцца, адваліцца назад тулавам.
А. на спінку крэсла.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Раптоўна адчыніцца, адпасці, адсунуцца ў бок.
Адкінуліся дзверцы.
Адкінуліся шторы.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Вярнуцца зноў, аднавіцца (пра хваробу).
Адкінулася гарачка.
4. перан. Перастаць цікавіцца, аддаліцца, адвярнуцца.
Адкінуліся кавалеры, засталася адна.
|| незак. адкі́двацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абабі́ць, ‑б’ю́, ‑б’е́ш, ‑б’е́; ‑б’ём, ‑б’яце́; зак., каго-што.
1. Удараючы, прымусіць адпасці што‑н. Абабіць яблык. Абабіць расу. □ [Апанас] абабіў попел з папяросы і скрывіўся ад дыму. Пестрак. // Удараючы, ачысціць ад чаго‑н. Неўзабаве.. [Чарнавус] павольна адчыніў дзверы ў сенцы, па зімняй прывычцы абабіў аб падлогу боты. Кулакоўскі. // Абмалаціць. Наперадзе чакала работа цяжкая і доўгая: малацьба. Абабіць цапамі ўсю збажыну нялёгка. Чарнышэвіч.
2. Пашкодзіць паверхню чаго‑н., прымусіць адпасці. Абабіць палец. Абабіць тынк. // Абнасіць з краёў вопратку. Абабіць рукавы.
3. Прыбіць, пакрыўшы, абцягнуўшы чым‑н. Абабіць дзверы дэрмацінам. □ [Дзеці] укапалі слупкі, абабілі аполкамі, навазілі з саўгаснай гантарэзкі пілавіння. Пальчэўскі.
4. Зрабіць прыгодным для язды. Абабіць дарогу.
•••
Абабіць капейку — зарабіць грошай. [Ціток:] — Сваю ж гаспадарку кідаеш, каб хаця капейку якую абабіць. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)