Verbum

заку́рваць ​¹, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да закурыць ​¹.

заку́рваць ​², ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., што, чаго і без дап.

Дастаўшы або скруціўшы папяросу, набіўшы люльку, запальваць яе. — Закурвайце, мужчыны! — адазваўся Сымон, выняўшы з-за пазухі вялікі капшук з тытунём. Чарот. У штольні Франц.. даставаў цыгарэту, акуратна адшчыкваў ад яе палавіну і закурваў. Даніленка.

гіз, ‑а і ‑у, м.

Разм.

1. ‑у. Дзеянне паводле знач. дзеясл. гізаваць. Уставіць цялё вока сваё слівянае, сіняватае, прыгледзіцца да сонца, бок падагрэе і пайшло скакаць ды падскакваць. А за ім навыперадкі ўсе. Без гізу гіз. Лынькоў.

2. ‑а. Вялікая муха, самка якой жывіцца кроўю жывёлы, а самец — сокам раслін. Гіз напаў на кароў.

гу́тарыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; незак., з кім і без дап.

Весці гутарку; размаўляць. Захар нейкі час яшчэ сядзеў і гутарыў з Раманам. Колас. Збяруцца.. мужчыны на вуліцы, гутараць, кураць. Брыль. // Расказваць, перадаваць чуткі пра што‑н. А людзі часам гутараць, А ў людзях сказ жыве, Што жыў на бедным хутары Хлапец Лявон Сувей. Панчанка.

аб’е́сці, аб’ем, аб’ясі аб’есць; аб’ядзім, аб’ясце, аб’ядуць; заг. аб’еш; зак., каго-што.

1. Абкусаць, абгрызці што‑н. Вусень аб’еў капусту.

2. Разм. Многа ці часта едучы, прычыніць страту каму‑н. [Хадкевіч:] — Яна [Галя] нас не аб’есць... А без яе будзе зусім пуста ў хаце. Васілевіч.

•••

Вушы аб’есці; з вушамі аб’есці — пра ўтрыманне каго‑н. пражэрлівага, але малакарыснага.

абла́да, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.

Разм.

1. Улада, уплыў. Свежы сустрэчны вецер асвяжыў мяне, на нейкую хвіліну адагнаў сон, які браў мяне ў сваю абладу. С. Александровіч.

2. Уладанне, прыналежнасць, здабытак. У сяле ўсялякія чуткі, усякая гутарка, што вядзецца патайна, без усякіх сведак, скора робіцца агульнай абладай. Колас.

3. Аправа (у 1 знач.).

дры́гаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., чым.

Разм. Рабіць рэзкія, адрывістыя рухі (звычайна пра часткі цела). Мокры і напалоханы воўк дрыгаў нагамі і рваўся з усіх жыл. Чорны. [Бусляняты] часта ўзмахвалі крыламі, смешна дрыгалі нагамі і трохі ўзляталі над гняздом. Даніленка. // без дап. Разм. Уздрыгваць, біцца (пра сэрца). [Халімон:] (прыкладае вуха да грудзей пані) Жывая, сэрца дрыгае. Крапіва.

камандо́р, ‑а, м.

1. Вышэйшае званне ў рыцарскім ордэне. // Асоба, якая мае гэта званне.

2. Уст. Начальнік атрада суднаў без адміральскага чыну. Камандор эскадры.

3. Званне старшыні яхт-клуба. // Асоба, якая мае гэта званне (у некаторых краінах Заходняй Еўропы, у ЗША і ў СССР да 1926 г.). // Кіраўнік конных, лыжных, аўтамабільных і пад. спаборніцтваў.

[Фр. commandeur.]

кашу́ля, ‑і, ж.

Сарочка, рубашка. А дзед быў прыгожы. Без шапкі, у шэрай, як ралля, расхрыстанай на сухіх, загарэлых грудзях кашулі. Брыль. [Наталля:] Выскачыла я амаль што ў адной кашулі і апынулася на вялікай дарозе сярод натоўпу людзей... Крапіва. За сталом сядзелі таварышы Тарас, Грай, Краўчанка і нейкі незнаёмы пажылы чалавек у чорнай вышыванай кашулі. Мікуліч.

каю́к ​¹, нескл., м.

Разм. Канец, пагібель, смерць. — Канчаецца іх панаванне. Губернатары і тыя хвасты пападціскалі. Свабода, брат, пайшла! Каюк міністрам! Колас. Тры дні ішлі без дарог, праз балоты ля Нёмана, некалькі разоў пападалі ў такія перадзелкі, што не пажадаеш злодзею, думалі — каюк. Быкаў.

каю́к ​², ‑а́, м.

Уст. Рачное вёслава-паруснае грузавое судна.

[Тур.]

ла́янка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

1. Абразлівыя, грубыя словы, выразы. Самая адборная і зняважлівая лаянка разлягалася па наваколлю. Паслядовіч. // Грубыя дакоры. Угледзеўшы Лібу, якая ў гэту хвіліну порстка ўварвалася з надворку ў хату, .. [маці] накінулася на дачку з востраю лаянкай. Гартны.

2. Сварка. Год пяцьдзесят дзед з бабай пражылі, Без лаянкі. Валасевіч.