2.Разм. Тэрміновая справа; спешка. — Няўжо так абавязкова ехаць у раён сёння?.. Такая тэрміновасць, падумаеш. Перабуду ж неяк аднаго паўдня і без кручкоў...Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шыроказахо́пны, ‑ая, ‑ае.
Які мае рабочыя часткі з шырокім захопам (пра сельскагаспадарчыя машыны). Шыроказахопны камбайн. □ Самаходнай.. [сенакасілка] завецца таму, што рухаецца самастойна, без дапамогі трактара, шыроказахопнай — за вялікую шырыню паласы, на якой зрэзвае траву.«Беларусь».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Suadelae multae fabricabunt atria stulte
Чым больш парад, тым горшы дом.
Чем больше советов, тем хуже дом.
бел. Дзе кухараў шэсць, там нечага есць. У сямі нянек дзіця без носу. Дзе нянек многа, там дзіця бязнога. Дзе трое на куце сядзіць, там у гаршку трасца кіпіць. Дзе гаспадыняў многа, там ладу няма. Дзе бабаў многа, там хата немяцёна.
рус. У семи нянек/мамок дитя без глазу. Чем больше поваров, тем хуже суп. У семи пастухов овцы не стало. Где нянек много, там дитя безного. Где много лекарей, там много недугов. У семи дворов один топор, да и тот без топорища.
фр. Plus il y a de cuisiniers moins la soupe est bonne (Чем больше поваров, тем хуже суп). Chez sept nourrices l’enfant sans yeux (У семи нянек дитя без глаз).
англ. Too many cooks spoil the broth (Слишком много поваров портят бульон).
нем. Viele Köche verderben den Brei (Много поваров портят кашу). Viele Hirten, übel gehütet (Много пастухов плохо стерегут).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
стук
1.род. сту́ку м. стук;
с. мо́лата — стук мо́лота;
2.межд., разг. стук;
ён с. кулако́м у дзве́ры — он стук кулако́м в дверь;
◊ ні сту́ку ні гру́ку — ти́хо, без шу́ма
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
толк, ‑у, м.
1. Сэнс, значэнне, сутнасць. Але ўсё ж даходзіць толку, пазнае ўсё лепш работу. Неслухмянай той іголкай ён [хлопец] штаны ўжо шые з корту.Дубоўка.// Розум, разважлівасць, кемнасць. Калі ў галаве тваёй толк, Жывецца па густу і толкам.А. Александровіч.
2. Карысць, добры вынік. [Луцко:] — Ведаю, што іду не на лёгкі хлеб. Але паспрабую, можа толк будзе.«Звязда».Маці лічыла, што лепш усё ж пасадзіць .. бульбу, якая вырасце напэўна. А з расады ці будзе яшчэ які толк?Якімовіч.
•••
Без толку — без патрэбы, без карысці, дарма. [Алесь:] — Што ты робіш, Платон! Ты ж і камяні без толку псуеш і збожжа людзям... Хіба ж гэта мука?Ракітны.
Ведаць толкучымгл. ведаць.
Да толку — дарэчы, да месца. [Чалавек:] — Добрая была кабеціна, як у працы, так і на людзях — не пачырванееш, бывала, з-за яе: і слова да толку скажа, і за што возьмецца, тое зробіць.Гурскі.
Збіцца з толкугл. збіцца.
Збіць з толкугл. збіць.
З толкам — з розумам, разумна. [Апейка:] — Адкладваць не трэба, але трэба рабіць з толкам.Мележ.
Няма толкугл. няма.
Узяць (браць) у толкгл. узяць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
родIм.гіст. Síppe f -, -n, Gens f -,pl Géntes;
2. (пакаленне) Generatión f -, -en;
3.біял. Gáttung f -, -en, Génus n -s, pl Génera;
4. (гатунак, від) Gáttung f -, -en, Art f -, -en, Sórte f -, -n;
род войскаў Wáffengattung f -, Trúppengattung f -, Waffe f -;
5.грам. Geschlécht n -(e)s, -er, Génus n -, pl Génera;
мужчы́нскі род das männliche Geschlécht, Máskulinum n -s;
жано́чы род das wéibliche Geschlécht, Fémininum n -s;
нія́кі род das sächliche Geschlécht, Néutrum n -s;
◊
без роду, без пле́меніóhne Héimat und Verwándte [Váterhaus];
на раду́ напі́сана es war sein Schícksal;
няма́ ро́ду без выро́ду≅ in jéder Hérde fíndet sich ein räudiges Schaf
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Сно́ўдаць, сно́ўдацца ‘хадзіць, рухацца туды і сюды (часцей без мэты)’, ‘бадзяцца’ (ТСБМ, Ласт., Байк., Касп., Сцяшк., Варл., Жд. 3, Сл. ПЗБ; гродз., З нар. сл.; мёрск., Нар. лекс.), ‘снаваць’ (Байк. і Некр.), сну́дацца ‘тс’ (Шат.), сно́ўдацца, сны́даць ‘тс’ (Касп.), сна́ўдацца ‘валачыцца’ (Ян.), снаўда́цца ‘тс’ (Сл. ПЗБ). Сюды ж снаўда́ль ‘хто ходзіць без справы’ з літ.snaudãlius ‘соня’ (там жа). Лаўчутэ (Балтизмы, 73) адносіць да балтызмаў, параўн. літ.snaudà, snaudala ‘чалавек, які любіць паспаць’ < snausti ‘драмаць’, ‘быць павольным, марудным’. Розніца ў значэннях узнікла, відаць, пад уплывам снаваць ‘хадзіць туды і сюды’ (гл.). Гл. таксама Свобада, Studies in Slavic Linguistics and Poetics, N. Y. — London, 1968, 246. Гл. наступнае слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Máche
f -
1) рабо́та, апрацо́ўка
2) хі́трасць, падма́н, фальсіфіка́цыя
das ist bewússte ~ — гэ́та свядо́мы падма́н
óhne ~ — натура́льна, без хі́трыкаў
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
mir
Dад ich
◊ ~ nichts, dir nichts — без нічо́га ніцкага; ні се́ла ні па́ла
von ~ aus! — як (сабе́) хо́чаш!
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
a c.
=
1.
a conto (auf Rechnung) – на рахунак
2.
a capella (ohne Begleitung) – а капэла, без музычнага суправаджэння
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)