шарні́р, ‑а, м.

Рухомае злучэнне дэталей, канструкцый, якое дазваляе змацаваным часткам паварочвацца пад вуглом. Шаравыя шарніры. Устаноўка на шарнірах.

[Ням. Scharnier.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шахтапрахо́дчык, ‑а, м.

Чалавек, які ажыццяўляе праходку горных выпрацовак, шахт і пад. Усё глыбей пранікаюць у зямлю шахтапраходчыкі. «Звязда».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

штрыхава́ць, штрыхую, штрыхуеш, штрыхуе; незак., што.

Наносіць штрыхі (на чарцёж, малюнак, план, схему і пад.); пакрываць штрыхамі. Штрыхаваць карту.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

эклампсі́я, ‑і, ж.

Цяжкае захворванне, якое ўскладняе працяканне цяжарнасці, роды і суправаджаецца сутаргавымі прыступамі, непрытомнасцю і пад. Сімптомы эклампсіі.

[Грэч. éklampsis — успышка.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

экстрэма́льны, ‑ая, ‑ае.

Крайні па сваім праяўленні (сіле, велічыні і пад.), які вылучаецца такім праяўленнем. Працаваць у экстрэмальных умовах.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

эласці́н, ‑у, м.

Спец. Адзін з асноўных бялкоў, што ўваходзяць у склад эластычных валокнаў сценак артэрый, скуры і пад.

[Грэч. elastós — пругкі, цягучы.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

энергаўзбро́енасць, ‑і, ж.

Спец. Колькасць энергіі на якую‑н. вытворчую адзінку (завод, фабрыку, цэх і пад.). Энергаўзброенасць сельскай гаспадаркі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

аўтагене́з

(ад аўта- + -генез)

агульная назва кірункаў у эвалюцыйным вучэнні, якія разглядаюць гістарычнае развіццё жывой прыроды як працэс, што адбываецца незалежна ад умоў існавання толькі пад уздзеяннем унутраных, нематэрыяльных фактараў (проціл. эктагенез).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

дэнатура́цыя

(фр. dénaturation)

змяненне ўласцівасцей бялку пад уздзеяннем якіх-н. рэчываў з мэтай тэхнічнага выкарыстання;

д. спірту — дабаўленне ў спірт атрутных або непрыемных на смак рэчываў, каб зрабіць яго непрыгодным для піцця.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Па́пка ’вокладка з картону, скуры і пад. для захоўвання папер, малюнкаў і пад.’ (ТСБМ). Праз рус. па́пка з ням. Pappe ’картон’, якое ад Pappe ’каша’, таму што раней слаі паперы звязваліся тоўстай праслойкай клейстара’ (Клюге-Гётце, 431; Фасмер, 3, 201).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)