Éhrenamt

n -es, -ämter пачэ́сная (выбарная) паса́да; грама́дская пра́ца

ein ~ bekléiden [éinnehmen*] — займа́ць пачэ́сную паса́ду

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

тракта́т

(лац. tractatus = абмеркаванне, разгляд)

1) навуковая праца, у якой разглядаецца асобнае пытанне ці праблема (напр. філасофскі т.);

2) міжнародны дагавор, пагадненне (напр. мірны т.).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

ва́хта​1

(польск. wachta, ад ням. Wacht)

1) від дзяжурства на судне па ахове яго бяспекі, а таксама частка экіпажа, якая нясе гэта дзяжурства;

2) перан. самаадданая праца ў гонар важнай падзеі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

сло́ўнікавы

1. Wörterbuch-; lexikográphisch;

сло́ўнікавая пра́ца lexikográphische Árbeit, Wörterbucharbeit f -;

сло́ўнікавы арты́кул Wörterbuchartikel m -s, -;

2. лінгв:

сло́ўнікавы склад мо́вы der Wórtschatz [Wórtbestand] der Sprache

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

Наказа́нне ’пакаранне’ (уздз., Жд. 1). Відаць, запазычана з рус. наказание ’тс’ або праз ц.-слав., дзе са ст.-слав. наказание ’настаўленне, павучанне, пабуджэнне, выпрабаванне’ (Саднік, Айцэтмюлер, Handwörterbuch, 60), на аснове чаго развілося значэнне ’распараджэнне, пакаранне’, ’загад’. Усё да *kazati, гл. казаць, наказаць, параўн.: Прыедзь, накажы, каб хлеб прывязлі (= загадай, Сл. ПЗБ, 150) і балг. радоп. наказ ’мука, наказание, напружаная праца да зморы’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пеклава́цца ’клапаціцца, даглядаць каго-небудзь’ (валож., Жыв. сл.), ’выконваць цяжкую работу’ (Юрч.), ’гараваць, бедаваць’ (карм., Мат. Гом.), пеклава́нне ’клопаты, цяжкасці’ (Сцяшк. Сл.), ’цяжкая пакутлівая праца’ (Юрч. СНЛ), смал. пеклева́ться, пеклува́ться ’мучыцца, пакутаваць’, укр. пеклува́тися ’клапаціцца, даглядаць’. З польск. piekłować się ’рабіць, ствараць пекла; злавацца’, якое з чэш. peklovati se ’стварыць пекла (сварыцца, страшэнна злавацца)’ < pekliti se ’тс’ < peklo ’пекла’; значэнне ’клапаціцца, даглядаць’ — другаснае.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ту́пча непахв. ‘стамляльная праца’ (зэльв., Сл. рэг. лекс.), ‘тупаніна (напрыклад, каня печы)’ (зэльв., Нар. словатв.). Утворана ад ту́пчаць ‘бясконца пераступаць з нагі на нагу, тупаць, таптацца’ (ТС), якое з ту́пкаць (гл.), параўн. kruhom chaty czorny kazioł tupcze (Пятк. 2, 207), у выніку абагульнення асновы асабовых форм дзеяслова. Меркаванні Грынавяцкене пра запазычанне дзеяслова з літ. tupčioti ‘прысядаць’ (LKK, 22, 196) не маюць падстаў.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

двухгадо́вы

1. (продолжительностью в два года) двухгоди́чный, двухле́тний;

д. курс — двухгоди́чный (двухле́тний) курс;

~вая пра́ца — двухле́тний труд;

2. (о возрасте) двухле́тний, двухгодова́лый;

~вае дзіця́ — двухле́тний (двухгодова́лый) ребёнок

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

тво́рчы

1. созида́тельный;

~чая пра́ца — созида́тельный труд;

2. тво́рческий;

т. шлях пісьме́нніка — тво́рческий путь писа́теля;

~чая індывідуа́льнасць — тво́рческая индивидуа́льность;

~чая лабарато́рыя — тво́рческая лаборато́рия;

т. ве́чар — тво́рческий ве́чер

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

запрада́ць ​1, ‑дам, ‑дасі, ‑дасць; ‑дадзім, ‑дасце, ‑дадуць; зак., каго-што.

Разм. Папярэдне дамовіцца аб продажы каго‑, чаго‑н., атрымаўшы пры гэтым задатак. Запрадаць ураджай. □ — Гэта работа — плод многіх шуканняў, гэта адзіная мэта і вялікая мая праца... Я нікому яе не запрадаваў. Самуйлёнак.

запрада́ць ​2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да запрасці.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)