Ве́шыць ’пры сяўбе абазначаць саломай месца, дзе ўпала апошняе зерне, каб другі раз не кідаць зерня на тое ж месца’; ’абстаўляць, вызначаць дарогу зімой’ (Нас.). Да вяха́1 (гл.). Параўн. таксама рус.прэйл. (Латв. ССР) ве́шить ’ставіць веткі, калі сеюць, абазначаючы вузкія палосы засеянага поля’, укр.вішити ’вяшыць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Разго́гаць ’разбіць’, разго́гацца ’разбіцца’ (Нас.). Да го́гаць ’біць адно аб другое’, го́гнуць ’стукнуць’, го́ганне ’удар аднаго звонкага прадмета аб другі’ (Нас.), укр.го́гіт ’іржанне’, ’моцны і працяглы гук, шум’. Гукапераймальныя ўтварэнні, параўн. ЭССЯ, 6, 194–195. Звонкі варыянт у раско́каць ’разбіць’ (што звязана з кока ’яйка’, ко́кнуць, гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Секу́нда ‘шасцідзесятая частка мінуты’ (ТСБМ). Позняе запазычанне праз польск.sekunda ці рус.секу́нда, што ўзыходзяць да новалац.secunda, скарочанага з лац.pars minuta secunda літаральна ‘іншая меншая частка’ ў адносінах да мінуты; лац.secundus ‘другі’, г. зн. ‘наступны’ паходзіць ад дзеяслова sequī ‘ісці па слядах’ (Сной₂, 646; Глухак, 543).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
überfahren
*
I
1.
vi(s) пераязджа́ць (на другі бераг)
2.
vt пераво́зіць, перапраўля́ць (на другі бераг і г.д.)
II
vt
1) перае́хаць (каго-н.), нае́хаць (на каго-н., на што-н.); пра- е́хаць (забаронены знак)
2) груб. надуры́ць, абдуры́ць (каго-н.)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
перева́ливаться с бо́ку на́ бок перава́львацца (перако́чвацца) з бо́ку на бок;
перева́ливаться на друго́й бок перава́львацца (пераваро́чвацца) на другі́ бок.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дэйтэ́рый
(н.-лац. deuterium, ад гр. deuteros = другі)
цяжкі ізатоп вадароду, які мае атамную масу2, выкарыстоўваецца як запавольнік нейтронаў у ядзерных рэактарах і як ядзернае паліва.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
кааксія́льны
(ад ка- + лац. axis = вось)
сувосевы;
к. кабель — двухправодны кабель, у якога адзін провад ідзе строга па восі кабелю, а другі аплятае ізаляцыю цэнтральнага правадніка.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
грэ́шна,
1.Прысл.да грэшны.
2.узнач.вык., зінф.Разм. Нядобра, недаравальна, недазвольна. Мы яе, такую смелую і адважную, бачым другі раз, і было б грэшна не ўважыць яе просьбу.Няхай.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бязра́дасны, ‑ая, ‑ае.
Пазбаўлены радасці; невясёлы. Мы цешымся, калі набліжаемся да такой мяжы, што пакідае за сабою бязрадасны, цяжкі і пакутлівы кавалак жыцця, і пераходзім у другі яго круг — ясны, прываблівы, жаданы.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
айра́н, ‑у, м.
Прадукт і напітак з малака, распаўсюджаны ў Сібіры, Сярэдняй Азіі, Крыме і на Каўказе. Мы бурым другі тыдзень рыпучую зямлю. Працуем да зялёных квадратаў у вачах і п’ём айран.Лукша.
[Цюрк.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)