Пёк ’выпечка, (адно) печыва’ (Нас.). Аддзеяслоўнае ўтварэнне. да пячы́ (гл.). Сюды ж пёкам ’настойліва, надакучліва’ (Нас.) — прыслоўе, утворанае з формы Тв. скл. адз. л. лексемы пёк.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Спры́тна ‘па чарзе, па парадку, адно за адным’ (Арх. Федар.), спрытна́ ‘па парадку (браць)’ (Сцяц. Сл.), ‘суцэльна, нічога не пакідаючы; пагалоўна’ (ашм., Стан.). Да прытны (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
саплі́вы, ‑ая, ‑ае.
Разм.
1. Такі, у якога цякуць з носа соплі. Саплівае дзіця. □ Пад рукі лез саплівы Франак. Лойка. // Выпацканы соплямі. Саплівая насоўка. // перан. Плаксівы, слязлівы. — Яшчэ адно слова! — пагрозна зашаптаў Тарыел. — Яшчэ адно слова, чортавыя вы, саплівыя бабы! Самуйлёнак.
2. перан. Пагард. Малы па гадах або вельмі малады, нявопытны. [Параска:] — Не перашкаджайце спаць, ухажоры саплівыя! Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
басо́та, ‑ы, ж.
Тое, што і басата. [Коля] спяваў, падыгрываючы сабе на гітары, а местачковая басота ішла ўслед, баючыся прапусціць хоць адно слова. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзераві́на, ‑ы, ж.
Разм. Адно асобнае дрэва; ствол дрэва. — Тут недзе ўчора ляжалі сухая дзеравіна, здаецца, елка, дык ты не палянуйся, збегай. Чыгрынаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зако́ціна, ‑ы, ж.
Разм. Адно бервяно, адна дошка закота. Аляксей адарваў закоціну, паклаў туды сцяг і зноў старанна прыбіў закоціну на месца. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зія́нне, ‑я, н.
У лінгвістыцы — збег галосных на стыку двух слоў, з якіх адно заканчваецца, а другое пачынаецца на галосную, напрыклад: добра адпачыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паадгрыза́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Адгрызці адно за другім усё, многае. [Маці] паказала новы бацькаў касцюм. У ім усе гузікі вавёрка паадгрызала. Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падбо́й, ‑ю, м.
Натруджанае, падбітае месца на назе. [Чалавек] ступаў леваю нагою адно на пальцы — ад вялікай хады басанож на пяце рваў падбой. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
параскашава́цца, ‑шуюся, ‑шуешся, ‑шуецца; зак.
Разм. Раскашавацца некаторы час. Адно і пажыла, параскашавалася Зыгмунта, калі ў саракавым годзе прыйшла была Савецкая ўлада. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)