рабо́чы², -ая, -ае.

1. Які мае адносіны да рабочага¹, рабочых, уласцівы ім.

Р. клас.

Р. рух.

Па-рабочаму (прысл.).

2. Які непасрэдна выконвае работу, пэўнае дзеянне.

Рабочыя часткі машыны.

Рабочыя пчолы.

3. Які жыве са сваёй працы; працоўны.

Р. чалавек.

4. Які служыць, прызначаны для работы, выкарыстоўваецца ў рабоце.

Р. інструмент.

Рабочае адзенне.

Р. стол.

5. Устаноўлены для работы, заняты работай (пра час).

Р. дзень.

Р. сезон.

○

Рабочая сіла — сукупнасць фізічных і духоўных магчымасцей чалавека, якія выкарыстоўваюцца ім у працэсе вытворчасці.

Рабочыя рукі — рабочыя, рабочая сіла.

Не хапае рабочых рук.

◊

У рабочым парадку (зрабіць, вырашыць што-н.) — у працэсе работы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

люмінесцэ́нцыя

(ад лац. lumen, -inis = святло + суфікс -escent, які азначае слабае дзеянне)

свячэнне рэчываў (люмінафораў), якое ўзбуджаецца знешнімі крыніцамі энергіі і не з’яўляецца цеплавым выпрамяненнем; выступае ў разнавіднасцях радыелюмінесцэнцыя, хемілюмінесцэнцыя, электралюмінесцэнцыя і інш.; гл. таксама фасфарасцэнцыя, флюарэсцэнцыя.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

прыто́чка ​1, ‑і, ДМ ‑чцы, ж.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. прыточваць ​1 — прытачыць ​1.

прыто́чка ​2, ‑і, ДМ ‑чцы, ж.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. прыточваць ​2 — прытачыць ​2.

2. Тое, чым прыточана, прыстаўлена што‑н.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Завод 1 ’прамысловае прадпрыемства’. Рус., укр. заво́д, чэш., славац. závod, в.-луж. zawod, балг. заво́д (< рус.), макед. завод ’тс’, ’установа’, серб.-харв., славен. závod ’установа’, ’інстытут, выхаваўчая арганізацыя’, чэш. závod ’інстытут’, бел., рус., укр. заво́д ’гаспадарка па развядзенню жывёлы’. У іншых слав. мовах вядомы яшчэ некаторыя значэнні лексемы: польск. zawód ’прафесія’, ’абман’ (і ў славен.), ’спаборніцтва’ (і ў славац.), ’пары’ (н.-луж.), ’уводзіны’ (в.-луж.), ’запіс, увядзенне’ (серб.-харв.), ’частка лесу’ (славен.), ’звычай’ (рус., укр., чэш.) і інш. Параўн. і завод 2. Прасл. zavodъ (Копечны, Zákl. zásoba, 424), відаць, азначала ’тое, што заведзена’ і ўтворана як бязафіксны назоўнік ад дзеяслова zaved + ti. Шляхам семантычнай спецыялізацыі замацоўваюцца розныя значэнні. Магчыма, што рус. значэнне ’прамысловае прадпрыемства’ (з пачатку XVII ст.) аказала ўздзеянне на іншыя мовы, але не выключана і паралельнае развіццё. Шанскі, 2, З, 19; БЕР, 1, 567. Пра завод ’звычай’ гл. Бернар, Зб. Раманскаму, 356.

Заво́д 2 ’прыстасаванне ў механізме, што прыводзіць яго ў дзеянне’, ’тэрмін яго дзеяння’. Рус., укр. заво́д ’тс’; ці сюды славен. závod ’частка вадзянога млына, у якую паступае вада’? Як і завод 1, замацаванне асобных значэнняў лексемы, у тым ліку вядомых ст.-рус., прычым для бел., як і для завод 1, не выключаны рус. уплыў на гэта замацаванне. Зыходнае значэнне ў адрозненне ад завод 1 ’тое, што прыводзіць у дзеянне’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

захава́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. захаваць і стан паводле знач. дзеясл. захавацца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

звядзе́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле дзеясл. зводзіць — звесці (у 3–9 і 12 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

злу́чка, ‑і, ДМ ‑чцы, ж.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. злучаць ​2 — злучыць ​2.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

змы́ўка, ‑і, ДМ змыўцы, ж.

Дзеянне паводле дзеясл. змываць — змыць (у 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

знікне́нне, ‑я, н.

Дзеянне і стан паводле знач. дзеясл. знікаць — знікнуць. Знікненне антаганістычных класаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зрэ́зка, ‑і, ДМ ‑зцы, ж.

Дзеянне паводле дзеясл. зразаць — зрэзаць (у 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)