Verbum

Кле́тка ’памяшканне для птушак і жывёлін, сценкі якога зроблены з металічных або драўляных прутоў’ (ТСБМ, Касп., Яруш., Бяльк., Сл. паўн.-зах.), ’спосаб складання дроў, дошак, цэглы і пад. у выглядзе чатырохвугольніка’ (ТСБМ, Сл. паўн.-зах., ТС, Янк. Мат.), ’свіран, кладоўка’ (Нас., Бломкв., Дзмітр.). Гл. клець.

Нія́к ’ніякім чынам’ (Нас., Шат., Бяльк., ТС), ’ніколькі’ (гродз., Сл. ПЗБ), укр. нія́к ’ніякім чынам’, рус. бранск. ния́к ’тс’, польск. дыял. nijak ’тс’, чэш., славац. nijak ’тс’. Са спалучэння *ni (адмоўе) і *jakъ (гл. як), новатвор, узнікшы пасля выцяснення *kakъ (ESSJ SG, 2, 491).

Паве́трая ’мор, пошасць’ (Шат.), паве́трыя ’непрыемнасць, бяда; дрэнная пагода’ (Бяльк.), ’пошасць’ (Касп.), паве́траная ’згубная моц пошасці’ (Нас.). Рус. пове́трие; укр. пові́тра ’тс’. Да вецер (гл.). З прычыны марфалагічнай тоеснасці з рус. словам у бел. можа быць і пранікненне з рус. тэрыторыі, параўн. і геаграфію слова.

Паплёт ₁ ’тое ж, што і паплеціна’ (ТСБМ, Нас., Шат., Бяльк., Інстр. I), паплёта (Янк. 3.), папле́т, паплёт (Сл. ПЗБ) ’тс’. Аддзеяслоўны назоўнік ад паплесці, папляту́ (гл. пле́сці).

Паплёт ₂ ’плот з пруццяў’ (Гарэц., Др.-Падб.). Укр. поплі́ть ’верхняя частка плятня’. Да паплесці < плесці.

Паты́ліца, поты́ліця, потэ́лыца ’задняя частка галавы’ (ТСБМ, Нас., Грыг., Гарэц., Мат. Гродз., Мядзв., Яруш., Бес., Мал., Булг., Шпіл., Дразд., Шат., Касп., Сл. ПЗБ. Растарг.). Укр. поти́лиця, польск. potylica. Бел.-укр.-польск. ізалекса po‑tyl‑ic‑a. Да тыл < прасл. tyti ’становіцца тоўстым, тлустым, тлусцець’.

Паша́на ’павага’ (ТСБМ, Гарэц.), пашанаванне (у выразе: мець у пашанаванні) ’шанаваць’ (Нас.), дзярж. пашанота ’пашана, дагляд’ (Нар. сл.), пашанотны ’шаноўны, прыстойны’ (Нар. сл.). Да шанава́ць (гл.), якое з польск. szanować < ст.-польск. szonować < ням. schonen ’прыгожа з кім-н. абыходзіцца’ < schön ’прыгожа’ (Брукнер, 540).

Мунду́р, ваўк. мунду́рак ’мундзір’ (Нас., Сл. ПЗБ). З польск. mundur, mundurek ’тс’ (Кюнэ, Poln., 79), якія з ням. Montur ’тс’. Голуб-Ліер (325) выводзіць ням. лексему з ісп. montura ’кавалерыйскі рыштунак’ < montar ’надзяваць рыштунак’. Параўн. франц. monter un cheval ’выступіць на кані’. Гл. таксама мундзір.

Муроўка ₁ ’мураванне’, ’матэрыял для муравання’ (ТСБМ, Нас.). Да мурава́ць (гл.).

Муроўка ₂ ’божая кароўка, Coccinella septipunctata’ (міёр., Шатал.). З ⁺мороўка, роднаснае да польск. mrówka < прасл. morvьja ’муравей’. Гл. мураве́йнік.

Муроўка ₃ ’мурава, густая мяккая трава’ (докш., Янк. Мат.; Бяльк.). Да мур ₂ (гл.).

Мы́зя (дзіц.) ’карова’ (малар., Нар. лекс.). Да гукапераймання мы‑ (гл. мы́каць ₁) з ласкальным суфіксам ‑зя. Параўн. аналагічна ўтворанае драг. бэ́‑ця ’тс’ (< бы́‑ця < прасл. bučati) ці мы́‑ка ’тс’ (Нас.). Іншае ўтварэнне мае славен. múza ’карова з загнутымі назад рагамі’ (Бязлай, 2, 208).

Мыслі́вец, мысліве́ц ’паляўнічы’ (Сцяшк.), мысліўца ’паляўнічы з гончымі’, мысліўства ’паляванне з сабакамі’ (Нас.), мыслівы ’паляўнічы’ (Янк. БП), ст.-бел. мысливецъ, мысливство ’тс’ (XVI ст.) запазычаны са ст.-польск. myśliwiec, myśliwstwo (Булыка, Лекс. запазыч., 90; Кюнэ, Poln., 79), якія ад myśleć, myśl. Да мысль (гл.).