шту́рханне, ‑я, н.

Дзеянне паводле дзеясл. штурхаць (у 1, 2 і 4 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ка́рма

(англ. karma < санскр. karma = дзеянне)

1) адно з асноўных паняццяў індыйскай рэлігійна-філасофскай сістэмы, якое абазначае суму ўчынкаў усякай жывой істоты, што вызначае характар наступных нараджэнняў і пераўвасабленняў;

2) лёс, прадвызначэнне.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

маніфеста́цыя

(фр. manifestation, ад лац. manifestare = рабіць яўным, паказваць)

1) масавае вулічнае шэсце для выражэння салідарнасці або пратэсту;

2) разм. дзеянне каго-н., якое выяўляе яго адносіны да каго-н., чаго-н.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

ukrycie

ukryci|e

н.

1. (дзеянне) укрыццё, укрыванне; хаванне;

2. хованка; сховішча; патаемнае месца;

spoczywać w ~u — ляжаць пад спудам;

działać z ~a — дзейнічаць спадцішка (цішком)

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

канцэнтра́цыя, ‑і, ж.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. канцэнтраваць, дзеянне і стан паводле знач. дзеясл. канцэнтравацца. Канцэнтрацыя вытворчасці. Канцэнтрацыя рабочай сілы. Канцэнтрацыя раствору солямі.

2. Колькасць растворанага рэчыва, якая змяшчаецца ў пэўнай колькасці раствору. Раствор высокай канцэнтрацыі.

[Лац. concentratio.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пашырэ́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. пашыраць — пашырыць; дзеянне і стан паводле знач. дзеясл. пашырацца — пашырыцца. Пашырэнне вопыту наватараў. Пашырэнне вытворчасці. Пашырэнне культурных сувязей.

2. Пашыраная частка чаго‑н. Дошка з пашырэннем. Труба з пашырэннем.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бе́гаць, бе́гаю, бе́гаеш, бе́гае; незак.

1. Тое, што і бегчы (у 1 знач.), але абазначае дзеянне, якое адбываецца шматразова ці ў розных напрамках.

Мурашкі бегаюць.

2. Часта бываць у каго-н., хадзіць да каго-н.

Б. па хатах.

3. за кім. Заляцацца да каго-н. (разм.).

Б. за дзяўчынай.

4. Займацца бегам як спортам.

Б. хутчэй за ўсіх.

5. Хутка рухацца, мільгацець (аб прадметах, пальцах, вачах і пад.; разм.).

Вочы так і бегаюць, як у злодзея.

◊

Па завуголлі бегаць (разм., неадабр.) — пазбягаць працы.

Па нітачцы бегаць (разм., неадабр.) — быць паслухмяным, дысцыплінаваным.

|| наз. бе́ганне, -я, н. (да 1 і 4 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

без, прыназ. з Р.

1. Указвае на адсутнасць у прадмеце, з’яве, паняцці часовай або пастаяннай прыкметы.

Крэсла без ножкі.

Праца без прымусу.

Без праўды веку не пражывеш (прыказка).

2. Паказвае, што дзеянне адбываецца без удзелу каго-н., чаго-н.

Працаваць без памочніка.

3. Пры словах, што абазначаюць меру, час, колькасць, паказвае, колькі не хапае да поўнай меры.

Без 20 сантыметраў 3 метры.

Без чвэрці гадзіна.

4. З некаторымі назоўнікамі ўтварае прыслоўныя спалучэнні, якія выражаюць спосаб дзеяння.

Працаваць без адпачынку.

Бегчы без аглядкі.

◊

Не без гэтага (разм.) — і гэта бывае.

Не без таго (разм.) — бывае і так.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

аб’е́кт, -а, М -кце, мн. -ы, -аў, м.

1. У філасофіі: тое, што існуе па-за намі і незалежна ад нашай свядомасці, навакольны свет, матэрыяльная рэчаіснасць (спец.).

2. З’ява, асоба, якія падпадаюць пад уздзеянне чыёй-н. дзейнасці.

А. навуковага даследавання.

А. назірання.

3. Прадпрыемства, будоўля, установа як адзінка гаспадарчага або абароннага значэння, а таксама ўсё тое, што з’яўляецца месцам якой-н. дзейнасці.

А. будаўніцтва.

Пускавы а.

4. У граматыцы: семантычныя катэгорыі са значэннем таго, на каго (што) накіравана дзеянне; тое, што і дапаўненне (спец.).

|| прым. аб’е́ктны, -ая, -ае (да 1 знач.) і аб’е́ктавы, -ая, -ае (да 3 знач.; спец.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

кно́пка, -і, ДМ -пцы, мн. -і, -пак, ж.

1. Тонкі кароткі цвічок з шырокай плоскай плешкай, якім прымацоўваюць паперу, тканіну і пад. да чаго-н. цвёрдага.

2. Невялікі акруглы выступ, які служыць для замыкання электрычнага ланцуга і прывядзення ў дзеянне розных механізмаў націсканнем на яго.

К. ліфта.

3. Металічная або пластмасавая засцежка, якая складаецца з дзвюх частак, што ўваходзяць адна ў адну.

Пальчаткі на кнопках.

4. Пра чалавека маленькага росту (разм., жарт.).

◊

Націснуць на ўсе кнопкі — выкарыстаць усе магчымасці для дасягнення чаго-н.

|| памянш.-ласк. кно́пачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.

|| прым. кно́пачны, -ая, -ае (да 1—3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)