Натоўп ’тлум, мноства людзей’ (Некр. і Байк., БРС, ТСБМ), у 20‑я гады таксама на́таўп (Некр. і Байк.). Аддзеяслоўны назоўнік, параўн. натоўпіцца ’набіцца гурбою, мноствам людзей’ (Нас.), да тоўпіцца (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Кіёўнік 1 ’чорныя катахі рагозу’ (Жыв. сл.). Гл. кіёўка 1 і кіёўка 3. Параўн. таксама кійкі. Да кій 2, (гл.).
Кіёўнік 2 ’сцяблы кукурузы’ (Мат. Гом., Бяльк.). Гл. кіёўка 4.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ло-ло, ло‑лам, ло‑лым — прыпеў у песнях на канцы страфы (Федар. 7). Гукапераймальнае. Да ла-ла-ла (гл.). Сюды ж алалым — аб валачобніках (Шпіл., Нас.). Гл. таксама лалоўнікі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лупе́нік ’масляк’ (лід., Сцяшк. Сл.), шчуч., баранав. лупе́нікі, іўеў. лупі́ннік ’тс’ (Сл. ПЗБ). Да лупі́ць 1 (гл.). Матывацыя: у іх лёгка лупіцца скурка шапачкі. Параўн. таксама славац. łupinki ’апенькі сапраўдныя’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ляновішча ’месца, дзе расце лён’ (б.-каш., Мат. Гом.), н.-луж. lanowišćo ’тс’. Да лён (гл.). Суфікс ‑ov‑ сустракаецца таксама ў палес. льновіско ’тс’ і славац. ľanovisko ’поле, засеянае льном’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ліля́к ’барсук, Meies meles’ (Дразд.). Названы імем птушкі казадоя паводле падабенства буравата-шэрым колерам. Да ляляк (гл.). Параўн. таксама чэш. lilek ’красаўка, Atropa belladonna’, кветкі якой маюць шэра-жоўты колер.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Маку́лінка ’макавінка’, ’крупінка, дробязь, драбніца’ (ТС, Нар. Гом.). Да мак (гл.). Адыменнае ўтварэнне з памяншальным суф. ‑ул‑ін‑к‑а, які з ‑ulʼа (Слаўскі, SP, 1, 110). Пар. таксама магу́лінка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Машта́б ’зменшаная велічыня на карце, плане адлегласці ў натуры’, ’размах, значэнне’ (ТСБМ). Праз польск. мову (mašětab) запазычана з ням. Maßstab ’тс’. Не выключана таксама і запазычанне лексемы з рус. масштаб.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ме́рлевіца ’старое рэчышча’ (вілен., Яшк.), укр. жытом. ме́рлевиця ’тс’. Да мерлы ’памершы’ < прасл. merti ’паміраць’. Параўн. таксама каш. mərləca, mərlovʼina ’дробная, нікудышняя салома’, mərləzna ’неўрадлівае поле’, mərləna ’нязжатыя мізэрныя збожжавыя’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вы́людзя ’лепшае адзенне, што адзяваюць на свята’ (КЭС, лаг.). Запазычанне з рус. вы́людье ’тс’ (пск., цвяр., наўг., кастр., валаг.). Параўн. таксама рус. вы́людиться ’прыбрацца для выхаду ў госці, на гулянне’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)