АКАТУ́ЙСКАЯ ТУРМА́,
катаржная турма ў Рас. імперыі; адзін з цэнтраў паліт. катаргі, дзе трымалі рэвалюцыянераў-народнікаў, а пасля рэв. 1905—07 паліт. вязняў з рабочых, сялян, салдат. Пабудавана ў 1888 у Нерчынскай горнай акрузе Забайкалля (цяпер тэр. Чыцінскай вобл.). Ліквідавана пасля Лют. рэв. 1917.
т. 1, с. 186
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ГУ́БІНСКАЯ КАРДО́ННА-ПАПЯРО́ВАЯ ФА́БРЫКА.
Дзейнічала ў 1896 — 1914 у маёнтку Губіна (цяпер вёска ў Лепельскім р-не). З 1900 мела паравую машыну, з 1908 — паравы рухавік (150 к.с.). У 1910 працавала паравая машына (200 к.с.), 50 рабочых; выраблена кардону і паперы на 38 тыс. руб.
т. 5, с. 517
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
асы́пацца, ‑плецца; зак.
1. Адваліўшыся, разваліўшыся, асунуцца ўніз. Цяпер ён [мурашнік] даходзіў да другога сука. І раптам асыпаўся, аб’ехаў. Чорны. Толькі пабелка на ёй [вежы] з гадамі асыпалася, і вежа выглядае цяпер чырвонай. Краўчанка.
2. Апасці (пра лісце, зерне і пад.). Асыпаліся пялёсткі вяргіні. // Застацца без лісця, пялёстак; агаліцца. Пасох верас, парудзела папараць, не адскочыла нават ад зямлі, асыпаўся багун і ягаднік. Пташнікаў.
асыпа́цца, ‑а́ецца; незак.
1. Незак. да асы́пацца.
2. Зал. да асыпа́ць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
белагвардзе́йшчына, ‑ы, ж., зб.
Белагвардзейцы, контррэвалюцыянеры. — Цяпер, таварышы, становішча такое, — пачаў.. [Рыгор], — што як ніколі яшчэ за ўвесь час грамадзянскай вайны Савецкай рэспубліцы пагражае небяспека з боку белагвардзейшчыны ўсякай і Антанты. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
грабяне́ц, ‑нца, м.
Разм. Тое, што і грэбень. З грабянцом у кароткай прычосцы, у лёгкай стракатай сукенцы, румяная — Валька смяецца цяпер, як дзяўчынка. Брыль. З ганка быў відаць грабянец лесу. Ермаловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
запазы́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак., што.
Пераняць, узяць адкуль‑н. Запазычыць ідэю. Запазычыць выраз. □ [Старшыня] нямала карыснага запазычыў з работы перадавікоў і цяпер, не шкадуючы сіл, гатоў дзяліцца вопытам сваёй арцелі. Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
здра́дніцкі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да здрадніка; уласцівы здрадніку. Здрадніцкія паводзіны. □ У Аўгінні ніякіх сумненняў цяпер не заставалася: Саўку нанялі, купілі за грошы і ставілі на цёмную здрадніцкую справу. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зі́мні, ‑яя, ‑яе.
Тое, што і зімовы. Зімні вечар. Зімняе адзенне. □ Сціхлі песні зімняй буры. Колас. — [Партызаны] цяпер за гарэлымі балотамі, на Ласіным востраве. Там у іх — зімні лагер, — адказала дзяўчына. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ітэльме́ны, ‑аў; адз. ітэльмен, ‑а, м.; ітэльменка, ‑і, ДМ ‑нцы; мн. ітэльменкі, ‑нак; ж.
Старажытнае насельніцтва паўвострава Камчаткі, патомкі якога, змяшаўшыся з рускімі, складаюць цяпер значную частку насельніцтва Камчаткі; камчадалы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
казю́лька, ‑і, ДМ ‑льцы; Р мн. ‑лек; ж.
Абл. Казяўка, кузурка. Да звычайнага, векавога жыцця лесу — жыцця раслін, птушак, розных мошак і казюлек — цяпер.. дадалося новае жыццё лясных людзей. Кавалёў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)