Verbum

збо́льшага, прысл.

Разм. У асноўным, у галоўных рысах. Праз які тыдзень атрад збольшага быў укамплектаваны. Краўчанка. — Не бойся, — пачаў .. [незнаёмы] і, хвалюючыся, пераскокваючы з аднаго на другое, збольшага расказаў пра сябе. Сачанка. // Не ў поўную меру, часткова. Перакусіўшы збольшага, хлопцы паклалі рэшту хлеба ў чамаданы і выйшлі на вуліцу. Якімовіч.

баламу́т, ‑а, М ‑муце, м.

Разм.

1. Чалавек, які ўносіць беспарадак, разлад. Хлопца брала крыўда за бацьку, злосць на Чыкілевіча, як галоўнага звадыяша і баламута. Колас.

2. Прайдоха, інтрыган, спакуснік. [Волька:] — Звязалася з баламутам гэтым, трэба ж, гарадскога хлеба захацелася. У вёсцы, можа, за настаўніка выйшла б... М. Стральцоў.

вы́печы, ‑пеку, ‑печаш, ‑печа; ‑печам, ‑печаце, ‑пекуць; пр. выпек, ‑пекла; заг. выпечы; зак., што.

1. Прыгатаваць пячэннем, спячы. Пякарня выпекла тону хлеба.

2. Добра прапячы.

3. Расходаваць цеста ў працэсе пячэння. Выпечы ўвесь замес.

4. Знішчыць агнём, жарам, кіслатою. Выпечы бародаўку.

5. Выпаліць знак, кляймо на чым‑н.

аб’е́дкі, ‑аў; адз. аб’едак, ‑дка, м.

Рэшткі яды, недаедзеная кавалкі. Аб’едкі хлеба. // перан. Тое, што астаецца пасля каго‑н. (падзелу, карыстання і пад.). Яму суджана было нарадзіцца ў сям’і з дзевяці душ — і самаму апошняму. А апошняму заўсёды застаюцца аб’едкі. Усё падзялілі браты, пазабіралі ў пасаг сёстры. Дамашэвіч.

падзённы, ‑ая, ‑ае.

1. Які налічваецца з разліку за кожны рабочы дзень. Падзённая плата. // Які выконваецца сезонна. Стаў Мікола хадзіць на падзённыя заробкі, парабкаваць на маёнтках. Трэба ж было неяк жыць, зарабляць на кавалак хлеба. Місько.

2. Які выконвае работу з аплатай за кожны рабочы дзень. Надзённы рабочы.

пушны́ ​¹, ‑ая, ‑ое.

1. Які мае каштоўнае футра. Пушны звер.

2. Які мае адносіны да пушніны. Пушны промысел. Пушны сезон.

пушны́ ​², ‑ая, ‑ое.

Уст. З прымессю мякіны. З торбы мы вытраслі на траву дзесяць сырых бульбін, два акрайцы пушнога хлеба, які ад дотыку рассыпаўся ў руках. Чыгрынаў.

развярста́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

1. Размеркаваць паміж кім‑, чым‑н. у адпаведнасці з прыведзенымі разлікамі. [Антон:] — Раён атрымаў заданне на звышпланавы продаж хлеба. Развярсталі яго ў рабочым парадку... Савіцкі. // Размеркаваць, назначыць па месцах. Развярстаць маладых спецыялістаў.

2. Спец. Вярстаючы набраны тэкст, размеркаваць яго па лістах, старонках.

скары́начка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.

Памянш.-ласк. да скарынка (у 1 знач.). Берагчы хлеб, шанаваць самы маленькі кавалачак, кожную скарыначку — прывучалі дзед і бацька. Грамовіч. Да чаго ж мне хацелася свежай хрумсткай скарыначкі! Пальчэўскі. [Мышка] знайшла дзесь скарыначку хлеба і барабаніла ёю аб падлогу. Колас.

скна́ра, ‑ы, ДМ ‑у, Т ‑ам, м.; ДМ ‑ы, Т ‑ай (‑аю), ж.

Разм. Надзвычай скупы чалавек. [Патржанецкі:] — А Сорка яго, выбачайце, такая скнара... Над кожным кавалкам дрыжыць. Чарнышэвіч. [Грышка:] — Нельга быць такім скнарам, як твой бацька. Ён табе шкадуе кавалка хлеба, а не тое, што каму-небудзь. Паслядовіч.