дуапсо́нія

(ад лац. duo = два + psonia = пакупка)

эканамічная сітуацыя, пры якой канкурыруюць два пакупнікі аднаго і таго ж тавару.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

прафана́цыя

(лац. profanatio)

апашленне чаго-н., непачцівыя адносіны да таго, што карыстаецца ўсеагульнай пашанай (напр. п. ідэі, п. навукі).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

Пату́ль, пату́ле ’дасюль’, ’да таго часу’ (Мал., ТСБМ, Мядзв., Нас., Шат.). Рус. потуль, потуля, потуле, славац. poťul, poťul. Да прасл. po‑ (> па‑) і toli/tolě, якое ў бел. і інш. слав. мовах змяніла карэннае ‑о‑ на ‑и‑ пад уплывам сіноніма tudy (як покуль пад уплывам вакалізму сіноніма kudy) (ESSJ SG, 2, 578). Сюды ж: патуль‑таго ў выразе патуль‑таго і быў = рус. и был таков (Анім., дад.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

hinzú

adv да; звыш таго́

~ kommt, dass… — да гэ́тага трэ́ба дада́ць, што…

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

till

I [tɪl]

1.

prep.

да, да таго́ ча́су

The children played till eight — Дзе́ці гуля́лі да во́сьмае гадзі́ны

2.

conj.

паку́ль; да таго́, як; перад тым, як

till now — дасю́ль, дагэ́туль

till then — дату́ль, да тае́ пары́

II [tɪl]

v.t.

абрабля́ць

Farmer tills the land — Гаспада́р абрабля́е зямлю́

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

паве́сціся сов. повести́сь;

здаўна́ так павяло́ся — безл. и́здавна так повело́сь;

◊ з кім павядзе́шся, ад таго́ і набярэ́шся — посл. с кем поведёшься, от того́ и наберёшься

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

ко́е-че́й мест. сяго́-таго́, некато́рых, чые́-нічые́;

в ру́кописи есть ко́е-чьи́ замеча́ния у ру́капісе ёсць заўва́гі некато́рых (чые́-нічые́).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

ко́е-что́ мест. сёе-то́е, род. сяго́-таго́, што-не́будзь, род. чаго́-не́будзь; што-нішто́, род. чаго́-нічаго́; см. что​I.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

бо́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.

1. Вялікая драўляная або жалезная цыліндрычная пасудзіна з двума плоскімі днішчамі.

Дубовая б.

Саліць агуркі ў бочцы.

2. Старая руская мера вадкіх і сыпкіх цел, роўная сарака вёдрам (каля 490 літраў).

Б. жыта.

3. Фігура вышэйшага пілатажу: поўны абарот самалёта вакол яго падоўжнай восі.

◊

Бяздонная бочка (разм.) —

1) пра тое, што патрабуе вялікіх затрат і не акупляе сябе;

2) пра таго, хто можа выпіць многа спіртнога і не ап’янець (неадабр.).

Бочка з порахам — неадступная пагроза, вялікая небяспека.

Нясе як з бочкі (разм., неадабр.) — моцна патыхае ад таго, хто выпіў спіртнога.

|| памянш. бо́чачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж. (да 1 знач.).

|| прым. бо́чкавы, -ая, -ае.

Бочкавое піва.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

бессвядо́мы, ‑ая, ‑ае.

Які робіцца несвядома, без усведамлення сутнасці таго, што робіцца, не кантралюецца свядомасцю. Бессвядомы жэст. Пачуцці бессвядомага страху.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)