◎ Нада́вяча ’нядаўна’ (ляхав., Сл. ПЗБ), відаць, не можа разглядацца асобна ад надоечы (гл.), нагдовя, анагдове і інш., якія выводзяцца з прасл.*onogbda (гл. на́гды), прыслоўя адзайменнікавага паходжання (ESSJ SG, 2, 527), аднак націскное а ў корані дае падставы дапусціць сувязь з рус.давеча ’нядаўна’, на што звярнулі ўвагу аўтары слоўніка. Апошняе, як і бел.дивечы (Бяльк.), мае паралелі ў іншых славянскіх мовах (рус.даве ’нядаўна’, укр.даві, ст.-слав.давѣ ’калі-небудзь, нядаўна’, славен.davė ’сёння, зранку’ і’ інш., прасл.*dave, звязанае з иаиьnъ ’даўні’). Гл. Фасмер, 1, 480–481; Бязлай, 1, 95–96; Трубачоў, Эт. сл., 4, 198; SP, 1, 360–361. Магчыма, кантамінацыя надоечы і дивечы, што, аднак, цяжка дапусціць з лінгвагеаграфічнага пункту погляду.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ме́сцінесов., в разн. знач. мести́;
м. сме́цце — мести́ му́сор;
м. падло́гу — мести́ пол;
ве́цер мяце́ лі́сце — ве́тер метёт ли́стья;
сёння на ву́ліцы мяце́ — безл. сего́дня на у́лице метёт;
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
піса́ццанесов.
1.в разн. знач. писа́ться;
мне сёння не пі́шацца — безл. мне сего́дня не пи́шется;
ён піса́ўся дварані́нам — он писа́лся дворяни́ном;
2.разг. запи́сываться; вступа́ть;
п. ў калга́с — запи́сываться (вступа́ть) в колхо́з;
3.страд. писа́ться; см. піса́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
цяпер, зараз; сягоння, сёння (перан.) □ у сучасны момант, у наш час, гэтым разам, у гэты раз, на гэты раз
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
дзяжу́рстван Dienst m -es, -e; Wáchdienst m, Tágesdienst m; Áufsicht f -, -en (у школе); Beréitschaftsdienst m (пажарнай каманды, урачоў); Sítzwache f -, -n (ля ложка хворага);
начно́е дзяжу́рства Náchtdienst m, Náchtwache f;
сёння яго́ дзяжу́рства er hat héute Dienst
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
хо́піцьпрысл
1. genúg, genügend, zur Genüge;
на сёння хо́піць! sovíel für héute! das reicht [genügt] für héute!;
з мяне́ хо́піць! mir reicht’s!; ich habe es satt!;
2. (яквыкл) хо́піць спрача́цца! hört auf zu stréiten!;
хо́піць гультаява́ць! genúg gefáulenzt!
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
бязла́ддзе, ‑я, н.
Разм. Адсутнасць або парушэнне ладу, парадку ў чым‑н.; беспарадак. Бязладдзе гукаў. □ Мітусіліся па цэху людзі, — кожны нешта рабіў, нешта некуды нёс. Няўжо ў гэтым бязладдзі і мітусні быў пэўны парадак, няўжо ўсё гэта нехта прадумаў і спланаваў, нехта гэтым кіруе?..Краўчанка.Тут [ля штаба] было сёння бязладдзе, якое гаварыла, што людзі сюды вярнуліся нядаўна і вельмі стомленыя.Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
даку́ль, прысл.
Разм.
1.пытальнае. Да якога месца?, да якога часу?, як доўга? Дакуль вы дайшлі? □ — Дакуль жа, нарэшце, мы будзем прайграваць, скажыце?Гартны.
2.адноснае: а) (далучаедаданысказмесца). Да таго месца, куды... Наперадзе, дакуль вокам кінуць, зелянеюць усходы; б) (далучаедаданысказчасу). Да таго часу, пакуль... — Сход павінен сёння спытаць у Статкевіча, дакуль ён думае парушаць воінскую дысцыпліну.Алешка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дапуска́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1.Незак.да дапусціцца.
2. Мець дазвол прыходзіць, уваходзіць куды‑н., да каго‑, чаго‑н., наведваць што‑н. Дзеці на вячэрнія сеансы ў кіно не дапускаюцца. □ Прыходзіць Паўлік да турмы. — Ніякія наведвальнікі сёння не дапускаюцца, — адказаў дазорца. — Прыйдзеш праз два дні.Сташэўскі.
3. Дазваляцца; быць прынятым. Часам дапускаецца дваякае напісанне слова.
4.Зал.да дапускаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зноў, прысл.
1. Яшчэ раз, другі раз; ізноў. Вясна, вясна Жаданая! Ты прыйдзеш зноў, Ты вернешся.Колас.Чалавек змаўкаў на хвіліну, потым зноў пачынаў сваё.Лынькоў.
2. Таксама; да таго ж, апрача таго. — У нас быў сёння жаночы сход... І ведаеш, што мы пастанавілі? Арганізаваць калгас... — Я ведаю, гэта зноў Зеленюкова работа.Зарэцкі.Уплаў — не пойдзеш: зноў Ліда з малой, зноў перашкода.Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)