сом, ‑а, м.
Вялікая прэснаводная драпежная рыба сямейства сомавых з вусамі і целам без лускі. Тут былі доўгія, як змеі, вугры, страшныя вусатыя самы, паласатыя скумбрыі. Арабей.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Паду́ст ’рыба сямейства карпавых’ (ТСБМ), дыял. таксама паду́ста. Рус. поду́ст, поду́с ’рыба з сямейства чабаноў’, укр. піду́ст, піду́ства ’рыба Chondrostoma nasis’, польск. podust, podusta, чэш. podousev, славац. podustva. Адсутнічае ў паўдн.-слав. м. Паводле Махэка (467), назва рыбы — гэта субстантываваны прыметнік *podusta (ryba) < usta, таму што верхняя сківіца больш тоўстая і доўгая, чым ніжняя. Гэта ж семантычная матывацыя ўжо ў Даля.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сардэ́лька 1 ’тоўстая кароткая сасіска’ (ТСБМ), сардэ́ля ’тоўстая каўбаса’ (Сл. рэг. лекс.). З рус. сарде́лька ’тс’ (Крукоўскі, Уплыў, 80), якое ад сардэ́ль ’рыба Engraulis encrasicholus L.’ (гл. Трубачоў, Дополн., 3, 562). Апошняе з італ. sardella < лац. sardīna ’рыба, якая ловіцца каля сардынскага ўзбярэжжа’ (Праабражэнскі, 2, 253; Фасмер, 3, 562).
Сардэ́лька 2 ’рыба сардына’ (ТСБМ). Ад рус. сардэ́ль ’тс’. Далей гл. папярэдняе.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вудо́тка ’маленькая рыба, дробязь, аўдотка’ (Бяльк.). Гл. аўдотка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вусцерка ’рыба, Blicca bjoerkna’ (КТС). Гл. гусцера ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Кле́йка ’рыба верхаводка’ (Янк. I, Крыв.). Гл. клея.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Піськіж ’рыба піскуне’ (Бяльк.). Варыянт да піскаж (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сакла ’рыба, від сіга’ (бых., Рам. 8). Няясна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
клёв рыб. / хоро́ший, плохо́й клёв (ры́ба) до́бра, дрэ́нна бярэ́цца;
клёв щу́ка начина́ет весно́й шчупа́к пачына́е бра́цца вясно́й.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
нерасці́лішча Месца, дзе нерастуе рыба (БРС). Тое ж не́расцішча, нерасце́лішча (Слаўг.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)