вюрцы́т

[ад фр. S. Wurtz = прозвішча фр. хіміка (1817—1884)]

мінерал класа сульфідаў, сульфід цынку ад светла-жаўтаватага да цёмна-чырвона-карычневага колеру; руда цынку, іншы раз кадмію.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

перабаранава́ць, ‑ную, ‑нуеш, ‑нуе; зак., што.

1. Пабаранаваць нанава, яшчэ раз. Перабаранаваць папар.

2. Забаранаваць усё, многае.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перавя́ліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., што.

1. Правяліць яшчэ раз.

2. Павяліць усё, многае. Перавяліць усю рыбу.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перакапірава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак., каго-што.

1. Скапіраваць усё, многае, многіх.

2. Скапіраваць нанава, яшчэ раз.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перакляпа́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

1. Закляпаць, накляпаць яшчэ раз, іначай.

2. Закляпаць, накляпаць усё, многае.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перамы́цца, ‑моюся, ‑маешся, ‑мыецца; зак.

1. Вымыцца, памыцца нанава, яшчэ раз.

2. Вымыцца, памыцца — пра ўсіх, многіх.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перапая́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак., што.

1. Запаяць, спаяць нанава, яшчэ раз.

2. Запаяць, спаяць усё, многае.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

трохшлю́бнасць, ‑і, ж.

1. Уступленне трэці раз у шлюб.

2. Знаходжанне ў шлюбе адначасова з трыма жонкамі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Іно́гды ’іншы раз, часам’ (Байк. і Некр., Нас., Бяльк.), і́нагды (Шат.), іно́ды (Касп.), і́нады ’калі-н’. (палес., З нар. сл., 264). Рус. иногда́, дыял. и́ногды́, иноды, иноди́, укр. дыял. и́ногді, и́ноді, ст.-польск. inegdy, inedy, н.-луж. hynga, чэш. jindy ’ў другі раз’, славац. уст. inogda ’часам’, indy ’ў другі раз’, славен. ȋnda ’тс’, серб.-харв. уст. indą, inagda, inogda ’тс’. Ст.-слав. иногда, инъгда ’калісьці, некалі’, ’у другі раз’, ст.-рус. иногда ’калісьці, некалі’, ’аднойчы’, ’у другі раз’, ’часам’, иногды ’часам’, ’перш’. Ст.-бел. иногды ’раней, перш’ (Скарына); форма инекгды (канец XV ст.) запазычана са ст.-польск. inegdy (Булыка, Лекс. запазыч., 200). Прасл. *jьnogъda ўтворана ад *jьnъ (гл. іншы) з фармантам ‑gъda. Адносна апошняй часткі складання няма адзінага тлумачэння. Верагодней за ўсё, з энклітык ‑gъ > і ‑da (Трубачоў, Эт. сл., 8, 231–232; Слаўскі, 1, 458). Фасмер (2, 134) бачыць тут абагульненае *kъda. Інакш разглядае Мейе (MSL, 13, 29): рэдукцыя формы р. скл. прасл. *godъ.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Разгрэ́біны ’заканчэнне вяселля’ (Янк.). Ад раз- і грэ́баць (гл.), як ако́піны ’заканчэнне капання бульбы’ (астрав., Сцяшк.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)