пячо́рны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да пячоры. Пячорнае скляпенне. Пячорная цемра. // Які жыве ў пячоры. Пячорныя жывёлы. // Які знаходзіцца ў пячоры. Пячорнае возера.

2. Які адносіцца да перыяду, калі людзі жылі ў пячорах. Пячорны чалавек. Пячорны перыяд.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

удо́вы, ‑ая.

Разм. Які (якая) з’яўляецца ўдаўцом (удавой). Даказана і войнамі, і голадам. Што падаюць раней Мужчыны-волаты. Жанчыны ж Застаюцца жыць удовымі, Засмучаныя думкамі бядовымі. Свірка. А можа дзядзька Ігнат быў у гэты перыяд жыцця ўжо ўдовы? «Полымя».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

удо́й, ‑ю, м.

Колькасць малака, надоенага за адзін раз або за які‑н. перыяд часу. Ранішні ўдой. Сутачны ўдой. Радавы ўдой. □ [Вера] прынесла з пограба ўчарашні дзённы і вячэрні ўдой, зліла разам у бітон і сказала мужу: — Адзінаццаць літраў. Пальчэўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

reconstruction [ˌri:kənˈstrʌkʃn] n.

1. рэканстру́кцыя, перабудо́ва; аднаўле́нне;

a reconstruction period перы́яд аднаўле́ння;

The reconstruction of the town began in 1945. Перабудова горада пачалася ў 1945 годзе.

2. прыпаміна́нне, узнаўле́нне (фактаў, падзей)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

протёкший

1. прич. які́ (што) працёк, які́ (што) прайшо́ў; які́ (што) праміну́ў, які́ (што) міну́ў; см. проте́чь;

2. прил. міну́лы;

за протёкший пери́од за міну́лы перы́яд.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

полоса́ ж.

1. паласа́, -сы́ ж., пало́са, -сы ж., мн. пало́сы;

полоса́ желе́за паласа́ (пало́са) жале́за;

полоса́ мате́рии паласа́ (пало́са) матэ́рыі;

тёмная полоса́ ле́са на горизо́нте цёмная паласа́ (пало́са) ле́су на гарызо́нце;

по́лосы спе́ктра пало́сы спе́ктра;

со́лнечный луч тяну́лся све́тлой полосо́й со́нечны праме́нь цягну́ўся све́тлай паласо́й (пало́сай);

дождь прошёл полосо́й дождж прайшо́ў паласо́й (пало́сай);

2. (зона) зо́на, -ны ж.; паласа́, -сы́ ж.;

полоса́ отчужде́ния ж.-д. паласа́ адчужэ́ння;

чернозёмная полоса́ чарназёмная паласа́ (зо́на);

лесна́я полоса́ лясна́я паласа́ (зо́на);

3. (период) перы́яд, -ду м.; паласа́, -сы́ ж.;

полоса́ реа́кции перы́яд (паласа́) рэа́кцыі;

полоса́ хоро́шей пого́ды перы́яд до́брага надво́р’я;

са́мая счастли́вая полоса́ его́ жи́зни са́мы шчаслі́вы перы́яд (са́мая шчаслі́вая паласа́) яго́ жыцця́;

4. тип. паласа́, -сы́ ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

ледаста́ў, ‑таву, м.

Замярзанне рэк, утварэнне суцэльнага нерухомага ледзянога покрыва; перыяд, у час якога назіраецца такое покрыза на рацэ, возеры, вадасховішчы. — Да вайны каля .. дуба стаяў курэнь, і ў ім з самай вясны аж да ледаставу жыў адзінокі бакеншчык. Краўчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прэс-бюро́, нескл., н.

1. Рэдакцыйны апарат для абслугоўвання друку, створаны на перыяд работы з’ездаў, канферэнцыі, нарад.

2. Пастаянны аддзел пры агенцтвах друку, тэлеграфна-інфармацыйных агенцтвах і іншых арганізацыях, які забяспечвае прэсу артыкуламі, інфармацыяй, ілюстрацыйным і іншым матэрыялам. Прэс-бюро БелТА.

[Англ. press-bureau.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цяжа́рнасць, ‑і, ж.

1. Стан жанчыны ў перыяд развіцця плода ў яе арганізме. Водпуск па цяжарнасці.

2. Працэс, у выніку якога з аплодненай яйцаклеткі ў арганізме жывародных развіваецца плод.

•••

Пазаматачная цяжарнасць — аб цяжарнасці, якая праходзіць не ў матцы, па-за маткай.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Мясні́цы, мясніці, мнясніцэ ’мясаед’ (паст., беласт., драг., Сл. ПЗБ), рус. (?) паўд. мясница ’скаромныя дні’ (Даль). Утворана ад прыметніка мясны (Смяса) пры дапамозе суфікса ‑іц‑ы (як радаўніца). Лексема ўжываецца ў мн. л., таму што перыяд мясаеду працягваецца цэлы тыдзень.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)