Прыду́ха ’стан вады (нястача ў ёй кісларода) пад лёдам, калі гіне рыба; замор’ (Янк. 3.; рагач., Сл. ПЗБ; Крыв., ТС), ’незамерзлае месца на рацэ’ (Бяльк.), ’незамерзлае месца на рацэ, куды збіраецца рыба’ (Ян.). Бяссуфіксны назоўнік ад прыдушы́ць з “адваротным” чаргаваннем у фіналі асновы, прэфіксальнае да душы́ць (гл.). Параўн. рус. дыял. приду́ха ’нястача кіслароду ў вадаёме пад лёдам’, ’адтуліна ў лёдзе, дзе збіраецца рыба ў пошуках прытоку паветра’, укр. приду́ха ’недахоп кіслароду (у тым ліку і ў вадзе)’, палес. приду́ха ’палонка; вада, што ў час адлігі з’яўляецца на рэчцы’, польск. przyducha ’недахоп паветра пад лёдам’ (калі гэта не запазычанне з усх.-слав.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
разрэ́джаны
1. прич. разжижённый, разба́вленный;
2. прич. разрежённый; прорежённый;
3. прич. разрежённый;
1-3 см. разрэ́дзіць;
4. прил. разрежённый;
~нае паве́тра — разрежённый во́здух
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
удыхну́ць сов., прям., перен. вдохну́ть;
ён пра́гна ўдыхну́ў паве́тра — он жа́дно вдохну́л во́здух;
у. у каго́-не́будзь бадзёрасць — вдохну́ть в кого́-л. бо́дрость
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
Смог ‘забруджанае дымам і пылам паветра ў выглядзе імглы’ (ТСБМ). Запазычана ў XX ст. праз рус. смог ‘тс’ з англ. smog ‘тс’, дзе ўзнікла ў выніку кантамінацыі smoke ‘дым’ і fog ‘імгла’ (Глухак, 566; Сной₂, 674; ЕСУМ, 5, 325).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
арго́н, ‑у, м.
Хімічны элемент, газ без колеру і паху, які ўваходзіць у склад паветра (выкарыстоўваецца для напаўнення электрычных лямпаў, у рэкламных асвятляльных прыладах і інш.).
[Ад грэч. argos — нядзейны.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аса́, ‑ы; мн. восы, восаў; ж.
Перапончатакрылае з джалам насякомае. Залацістымі іголкамі прашывалі паветра навокал яго [ствала дрэва] імклівыя жоўтыя восы. Лынькоў.
•••
Асою лезці ў вочы гл. лезці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дэпо́ўскі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да дэпо (у 1 знач.). Дэпоўскі рабочы. □ Гул матораў цяжкі, абрывісты, поўніў усё паветра, аж звінелі шыбы дэпоўскіх акон. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наго́рны, ‑ая, ‑ае.
1. Які знаходзіцца на гарах, у гарах. Нагорная дуброва. Нагорны ручай. // Які бывае ў гарах. Нагорнае паветра.
2. Гарысты; высокі. Нагорны бераг ракі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пасаско́кваць, ‑ае; ‑аем, ‑аеце, ‑аюць; зак.
Тое, што і пасаскакваць. Маўчалі адно нашы кулямёты. Іх разлікі пасаскоквалі таксама з машын, як толькі пачулася каманда «паветра!» Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цеплаво́з, ‑а, м.
Лакаматыў, які прыводзіцца ў дзеянне рухавіком унутранага згарання. На змену паравозам ідуць электравозы і цеплавозы. «Беларусь». Нізкі, сіплы гудок цеплавоза скалануў паветра. Радкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)