Зака́л перан. ’гарт’ (Сл. паўн.-зах.): «людзі старога закалу». З рус. зака́л ’гарт’ ад закалять(ся) ’гартавацца’; на запазычачы характар слова ўказвае адсутнасць зыходнага дзеяслова і іншых блізкіх слоў.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
а-, ан-
(гр. a-, an- = не, без)
прыстаўка, якая выражае адмаўленне або адсутнасць якой-н. прыметы, уласцівасці.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
алібідэмі́я
(ад a- + лібіда)
поўная адсутнасць лібіда; уласціва пераважна жанчынам як вынік прыроджаных або набытых нейраэндакрынных расстройстваў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
анальге́тыкі
(ад гр. analgesia = адсутнасць болю)
лекавыя рэчывы, якія знімаюць або памяншаюць боль (напр. амідапірын, анальгін, марфін).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
аненцэфалі́я
(ад ан- + гр. enkephalos = галаўны мозг)
змяншэнне або поўная адсутнасць галаўнога мозга ў выніку анамаліі развіцця.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
дэз-
(фр. dés-, ад лац. dis= раз-)
прыстаўка, якая абазначае выдаленне, знішчэнне, спыненне або адсутнасць чаго-н.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
няро́ўнасць, ‑і, ж.
1. Уласцівасць і якасць няроўнага (у 1–6 знач.).
2. Упадзіны і ўзвышшы на паверхні чаго‑н.; адсутнасць прамых ліній. Ішлі .. [людзі] хутка, але ногі іх зморана чапляліся за няроўнасці глебы, за траву. Шамякін.
3. Адсутнасць роўнасці ў чым‑н. Эканамічная няроўнасць. □ Рана.. [Я. Купала] спазнаў сацыяльную няроўнасць, рана навучыўся разумець, што такое панскае багацце і мужыцкая нядоля. Івашын.
4. У матэматыцы — алгебраічны выраз, які паказвае, што адна велічыня большая або меншая за другую.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
няздо́льнасць, ‑і, ж.
Адсутнасць здольнасці, умення рабіць што‑н. [Бруно] пратрымаўся ў шэфах нядоўгі час і хутка быў вызвалены ад гэтых абавязкаў з прычыны яго поўнай няздольнасці наладзіць як след работу. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абсентэі́зм, ‑у, м.
Кніжн. У буржуазных краінах — ухіленне ад удзелу ў выбарах, а таксама сістэматычная адсутнасць на пасяджэннях членаў калегіяльных органаў як выражэнне пратэсту супраць палітыкі тэрору і парламенцкай механікі подкупу.
[Лац. absens, absentis— адсутны.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бязве́р’е, ‑я, н.
Адсутнасць веры, упэўненасці ў чым‑н.; нявер’е. Трывожна было і на душы Клямта. Але ён не паддаваўся бязвер’ю: ён наогул не быў схільны марочыць сябе рознымі сумненнямі. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)