шоўк, -у, мн. шаўкі́, шаўко́ў, м.
1. Ніткі, якія вырабляюцца з выдзяленняў вусеня шаўкапрада.
2. Тканіна з такіх нітак, а таксама са штучнага, сінтэтычнага валакна.
3. Адзенне з такой тканіны.
Хадзіць у шаўках.
У даўгу, як у шаўку (прымаўка: усім павінен).
4. перан. Пра што-н. мяккае, шаўкавістае.
Ш. валасоў.
|| прым. шаўко́вы, -ая, -ае (да 1, 2 і 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Вуло́хвыцца ’ганарыцца, выстаўляць сябе, узносіцца’ (Бяльк.). Няясна, магчыма, ад лахва́ ’прыемнасць; лёгкае жыццё’ (рус. лафа́ ’ўдача, шчасце’) або ад ла́хаць ’лётаць, хадзіць; пляткарыць’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ла́хтаць ’хадзіць, бегаць, штосьці шукаючы і доўга не затрымліваючыся на адным месцы’ (міёр., Нар. лекс.; полац., П. Садоўскі, вусн. паведамл.). Да лахаць© (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пасалу́ха, пасялу́ха ’хто без справы ходзіць па хатах’ (віц., Сл. ПЗБ). Утворана ад выразу (хадзіць) па сялу і суф. ‑(у)ха. Параўн. таксама пасялда.⇉.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ *Пахаду́нка, кам. походу́нка ’склеп’ (Сл. Брэс.). Заходнепалескае. Да па‑ і ‑хаджаць хадзіць (гл.). Суфікс ‑ун‑к‑а (а не ‑упак, які ў ладунак, пакунак).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Саўта́цца ’ісці хістаючыся; швэндацца, хадзіць без справы’ (глус., Янк.). Лаўчутэ, Балтизмы, 130 узводзіць да літ. siautóti ’разбягацца ва ўсе бакі’, siaũsti ’бегаць, гарэзіць, дурэць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
небяспе́чна,
1. Прысл. да небяспечны.
2. у знач. вык. Звязана з небяспекай; цягне за сабой якую‑н. небяспеку. Хадзіць тут у такую ноч небяспечна. Галавач. Бегчы далей, відаць па ўсім, было небяспечна, — можна з галавою праваліцца ў багну. Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыпсава́ць, ‑псую, ‑псуеш, ‑псуе; ‑псуём, ‑псуяце; зак., што.
Трохі, няпоўнасцю сапсаваць. [Лявон:] З бацькам цягалі бярвенне... падарваўся стары, памёр,.. тады сам адзін мусіў кончыць... Цяжка было аднаму, але неяк даў рады, толькі нагу прыпсаваў, і хадзіць няма як роўна. Купала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
sprężysty
1. пруткі, пругкі, эластычны;
chodzić ~m krokiem — хадзіць пругкім крокам;
2. энергічны
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
struty
1. атручаны;
2. заклапочаны;
chodzić jak struty — хадзіць як у ваду апушчаным
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)