му́штра, ‑ы, ж.
Метад ваеннага навучання, заснаваны на механічнай дысцыпліне і бяссэнсавым завучванні прыёмаў ваеннай справы; само такое навучанне. [Міна Кіташ:] — Абараняць цара.. мне доўга не давялося. Тры месяцы муштры ў запасным палку пад Клязьмай, тыдзень дарогі да Мазурскіх балот, два дні ў акопах і пяць хвілін атакі — вось і ўвесь мой баявы шлях. Жычка. // Вельмі строгі метад выхавання; навучанне, абучэнне такім метадам.
[Польск. musztra ад ням. mustern — рабіць агляд.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́насіць сов.
1. (в несколько приёмов) вы́нести, повы́нести;
2. проноси́ть;
пяць гадо́ў ~сіў паліто́ — пять лет проноси́л пальто́;
3. разг. (одежду и т.п.) вы́носить, износи́ть;
4. (ребёнка) вы́носить;
5. перен. (обдумать) вы́носить, взлеле́ять
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
побе́гI м. (бегство) уцёкі, -каў, ед. уцёк, -ку м. (употребляется преимущественно во мн.);
соверша́ть (соверши́ть) побе́г уцяка́ць (уцячы́);
он соверши́л пять побе́гов из тюрьмы́ ён пяць разо́ў уцяка́ў з турмы́;
план побе́га план уцёкаў.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
verkáufen
vt (j-m, an j-n) прадава́ць (што-н., каму-н.)
für [um] fünf Éuro ~ — прада́ць за пяць е́ўра
zu ~ — прада- е́цца, прадарцца (у аб’явах, рэкламе)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
cheat
[tʃi:t]
1.
v.
ашу́кваць, абду́рваць
to cheat out of five dollars — абдуры́ць на пяць даля́раў
2.
n.
1) махля́р -а́ m., ашука́нец -ца m.; круце́ль -яля́ m., круце́лька f.
2) махля́рства, ашука́нства, круце́льства n.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
◎ Наўспяце́нь (ныўспяцень) ’наадварот’: прыставіць дзверы ныўспяцень (Бяльк.). Магчыма, да рус. вспять ’назад’ (да пята, гл. Фасмер, 3, 363); аднак, зыходзячы з ілюстрацыі і ўдакладнення рэдактараў слоўніка, якія дадалі значэнне ’ўгару, увысь, высока’, можна звязаць з успяць ’падняць угару’ (да пяць, пну, гл.). Прымаючы пад увагу магіл. на́піта, напята ’насцеж’ (гл.) і пятнік ’вушак, да каторага прыладжваюцца дзверы завесамі’, мае права на існаванне і іншая версія: да пята ’ніжняе гняздо, у якое ўстаўлялася драўляная вось дзвярэй’, тады наўспяцень значыла б ’не тым канцом восі (устаўлены дзверы)’ ці пад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пяцёрка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.
1. Лічба «5». // Разм. Назва розных прадметаў, якія нумаруюцца гэтай лічбай (трамваяў, аўтобусаў і пад.).
2. Адзнака паспяховасці ў пяцібальнай сістэме, якая абазначае «выдатна». Звычайна за вучнем замацоўваецца ў школе стандарт — троечнік, чацвёрачнік, выдатнік. А ў Тамары былі пяцёркі і тут жа тройкі. Ермаловіч.
3. Разм. Колькасць 5; пяцёра. Падзяліўшы групу напалам, .. [Шыбаеў] пакінуў пяцёрку байцоў у лесе паблізу дарогі. Краўчанка. // Група, якая складаецца з пяці чалавек або з пяці прадметаў. [Мікола:] — Мазурэнка сказаў расшырыць арганізацыю. Браць правераных. Уключаць у пяцёркі. Так, каб адзін другога не ведалі, а толькі таго, хто дае заданне. Навуменка.
4. Разм. Грашовы знак або сума ў пяць рублёў. Калі дзялілі каравай, на талерку клаў кожны, колькі мог. Палажыў і Якаў цэлую пяцёрку. Чарнышэвіч. [Соня] разгладжвала пакалечаных рублёўкі, траячкі, пяцёркі. Корбан.
5. Ігральная карта, якая мае пяць ачкоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пранасі́ць сов., в разн. знач. проноси́ть;
цэ́лы дзе́нь ~сі́ў кні́гу і вярну́ў наза́д — це́лый день проноси́л кни́гу и возврати́л наза́д;
пяць гадо́ў ~сі́ў паліто́ — пять лет проноси́л пальто́;
п. падэ́шву наскро́зь — проноси́ть подо́шву наскво́зь
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
испо́лнитьсяI сов.
1. (осуществиться) здзе́йсніцца, збы́цца, спра́ўдзіцца;
2. (истечь — о времени, сроке) міну́ць; прайсці́; ско́нчыцца; (о достижении какого-л. возраста) спо́ўніцца;
де́вочке испо́лнилось пять лет дзяўчы́нцы спо́ўнілася пяць гадо́ў;
ему́ испо́лнилось со́рок яму́ ўжо со́рак.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
адсы́пацца, ‑сы́плецца; зак.
1. Высыпацца ў нейкай колькасці (пра што‑н. сыпкае).
2. перан. Разм. Выбыць з ліку, складу каго‑, Чаго‑н.; адсеяцца (у 3 знач.). Выпускнікоў засталося чалавек пяць ці шэсць. Рэшта адсыпаліся. Якімовіч.
3. перан. Разм. Загінуць (пра маладняк птушак і жывёл).
адсыпа́цца 1, ‑а́ецца; незак.
1. Незак. да адсы́пацца.
2. Зал. да адсыпа́ць 1.
адсыпа́цца 2, ‑а́юся, ‑а́ешся, ‑а́ецца.
Незак. да адаспацца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)