уча́стие ср.
1. (совместное действие, обладание) удзе́л, -лу м.;
привлека́ть кого́-л. к уча́стию прыця́гваць каго́-не́будзь да ўдзе́лу;
принима́ть уча́стие в чём-л. прыма́ць (браць) удзе́л у чым-не́будзь;
конце́рт с уча́стием лу́чших арти́стов канцэ́рт з удзе́лам ле́пшых арты́стаў;
2. (сочувствие) спага́да, -ды ж., спачува́нне, -ння ср.;
прояви́ть уча́стие праяві́ць спага́ду (спачува́нне), паспагада́ць;
слу́шать с уча́стием слу́хаць са спага́дай (са спачува́ннем).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
measure1 [ˈmeʒə] n.
1. ме́ра, крок;
take drastic measures прыма́ць суро́выя ме́ры
2. ме́ра, паме́р;
in full measure fml по́ўнасцю
3. ступе́нь
4. ме́рка; адзі́нка;
А centimetre is a measure of length. Сантыметр – адзінка (мера) даўжыні.
5. mus. такт
♦
beyond measure fml ве́льмі вялі́кі або́ ве́льмі мно́га;
made to measure BrE зро́блены на зака́з;
in a/some measure у пэ́ўнай ступе́ні;
in large measure у вялі́кай ступе́ні
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
brać
незак.
1. браць;
brać kredyt z banku — браць крэдыт у банку;
brać zakładników — браць заложнікаў;
krawiec brał miarkę — кравец здымаў мерку;
2. браць; прымаць;
brać udział — удзельнічаць; браць удзел;
brać prysznic — прымаць душ;
brać ślub — вянчацца; браць шлюб;
mróz bierze — бярэцца (мацнее) мароз;
brać co do siebie — браць на свой рахунак;
brać co pod uwagę — браць што пад увагу; улічваць што;
nie bierz tego tak na serio — не ўспрымай гэта так сур’ёзна;
brać nogi za pas — браць ногі ў рукі; браць лахі пад пахі
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Münze
f -, -n
1) мане́та
in bárer ~ — гато́ўкай
~n prägen [schlágen*] — чака́ніць мане́ту
◊ etw. für báre ~ néhmen* — прыма́ць што-н. за чы́стую мане́ту
j-m mit gléicher ~ záhlen — плаці́ць каму́-н той жа мане́тай
2) меда́ль, жэто́н
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Каро́ль 1 укр. король, рус. король, чэш. král, в.-луж. kral, польск. król, балг. крал, серб.-харв. кра̑љ, славен. kralj, прасл. korlь. Традыцыйная этымалогія зводзіцца да запазычання у якасці тытула імені Карла Вялікага (як цэсар, якое зыходзіла да імені Цэзара). Запазычанне мела месца да метатэзы плаўных у славянскіх мовах, таму гэта фанетычная з’ява атрымала абсалютную храналогію (VIII–IX стст.) у адпаведнасці з даціроўкай праўлення Карла Вялікага. Калі ж не прымаць этымалогіі korlь < Karl, мы адразу пазбаўляемся крытэрыю для храналагізацыі. Існуе іншая магчымасць этымалагізацыі прасл. korlь, для якога словам-крыніцай аб’яўляецца прагерм. karla ’стары, старэйшына’ (ст.-ісл. karl ’муж знатнага роду’, фінскі германізм karilas ’стары’). Прыняцце гэтай гіпотэзы мяняе храналогію запазычання ў бок значна большай старажытнасці (Параўн. Мартынаў, Лекс. взаим., 68–71; Трубачоў, Эт. сл., 11, 82–89).
Каро́ль 2 ’трус’ (Шатал., Сл. паўн.-зах.). У значэнні ’трус’ мы сустракаем у бел. дыялектах формы кролік і кроль. Апошняе, на нашу думку, з’яўляецца зваротнай дэрывацыяй ад кролік, якое запазычана з польск. królik. Польская форма, у сваю чаргу, з ням. Künigl < лац. cuniculus. Ням. лексема асэнсоўвалася як Nomen deminulivum ад König ’кароль’ (Бернекер, 572; Фасмер, 2, 380).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
асцерага́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Прымаць якія‑н. меры перасцярогі; быць асцярожным. У той дзень была галалёдзіца, тратуары зрабіліся слізкімі, і Валіку прыходзілася ўвесь час асцерагацца, каб не пакаўзнуцца. Жычка. — Ах, сынок, ці ж так можна? Асцерагайся, не лезь на ражон! — маліла маці і несла то вішань, то свежага малака, то ягад. Карпюк. // каго. Быць асцярожным у сваіх адносінах з кім‑н.; пабойвацца каго‑н. Падпольнае і партызанскае жыццё навучыла яго [Косцю] асцерагацца ворага, не падпускаць яго да сябе. Якімовіч. Князь.. славіўся адвагай і вельмі запальчывым характарам, і.. яго асцерагаліся. Самуйлёнак. А Грышка, дык той проста лічыў Казюка не сваім хлопцам і казаў усім асцерагацца яго. Чарот.
2. чаго або з інф. Устрымлівацца ад чаго‑н., пазбягаць чаго‑н. з перасцярогі. Асцерагаліся партызаны да пары да часу выдаць свой баявы сакрэт. Лынькоў. Сотнікаў адчуваў, як проста было ператварыцца з напарніка ў абузу, і найбольш асцерагаўся менавіта таго, хоць і ведаў, што калі здарыцца найгоршае — выйсце для сябе знойдзе сам, не абцяжарыць нікога. Быкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рыхтава́цца 1, ‑туюся, ‑туешся, ‑туецца; незак.
1. Рабіць усё неабходнае для правядзення, здзяйснення чаго‑н.; прымаць неабходныя меры для ажыццяўлення чаго‑н. Рыхтавацца ў дарогу. Рыхтавацца да зімы. □ Часці рыхтаваліся да атакі і гуртаваліся ў бярозавым гаі. Шамякін. Масква рыхтуецца да свята. Вясёлы гоман галасоў, Разгорнутыя транспаранты, Гірлянды залатых агнёў... Танк. Мы рыхтаваліся ўцякаць удвух з Жарнаком, і толькі з ім гаварылі аб гэтым сур’ёзна. Брыль. // Вывучаць што‑н., працаваць над чым‑н. з мэтай падрыхтоўкі да якой‑н. дзейнасці. Рыхтавацца да экзаменаў. Рыхтавацца да паступлення ў інстытут. Рыхтавацца да лекцыі. □ За сваё жыццё Святлана правяла ўжо не адну тысячу ўрокаў, і рыхтавацца ёй да іх было лёгка. Шахавец.
2. Быць, знаходзіцца ў стане або працэсе падрыхтоўкі. Рыхтавалася ў лесе база, з якой павінен быў дзейнічаць атрад. Чорны. У гэтым жа палацы рыхтаваўся цяпер пышны банкет у гонар польскай дзяржаўнасці. Колас.
3. Зал. да рыхтаваць.
рыхтава́цца 2, ‑туецца; незак.
Зал. да рыхтаваць 2.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
form2 [fɔ:m] v.
1. прыдава́ць/прыма́ць абры́сы/вы́гляд/фо́рму;
She formed a vase from the clay. Яна вылепіла з гліны вазу.
2. утвара́ць; утвара́цца; фармірава́ць;
form a government/a committee ствара́ць ура́д/камітэ́т;
form a habit фармірава́ць звы́чку
3. склада́ць; увахо́дзіць;
the ministers who form the government міні́стры, які́я склада́юць ура́д/увахо́дзяць ва ўрад
form up [ˌfɔ:mˈʌp] phr. v. стро́іцца, станаві́цца ў рад;
The soldiers formed up into a line. Салдаты пастроіліся ў рад.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
carry2 [ˈkæri] v.
1. насі́ць, не́сці (на сабе, з сабой)
2. вазі́ць, ве́зці
3. перано́сіць
4. прыно́сіць
5. змяшча́ць (у сабе)
6. право́дзіць, прыма́ць (закон, рэзалюцыю)
7. AmE гандлява́ць (чым-н.)
♦
carry weight мець аўтарытэ́т, уплы́ў;
carry the day атры́мліваць/заваёўваць перамо́гу; дабіва́цца перамо́гі
carry away [ˌkæriəˈweɪ] phr. v. ахо́пліваць, апано́ўваць (пра пачуцці); захапля́ць, зачаро́ўваць
carry off [ˌkæriˈɒf] phr. v.
1. выйграва́ць
2. вытры́мліваць
carry on [ˌkæriˈɒn] phr. v. праця́гваць
carry out [ˌkæriˈaʊt] phr. v. выко́нваць, здзяйсня́ць
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
scant [skænt] adj.
1. недастатко́вы, мізэ́рны;
be of scant breath задыха́цца;
be of scant speech быць скупы́м на сло́вы;
do scant justice несправядлі́ва ста́віцца (да каго-н., чаго-н.), недаацэ́ньваць (што-н., каго-н.);
scant attendance ке́пскае наве́дванне;
show smb. scant hospitality ке́пска прыма́ць каго́-н.;
2. абмежава́ны, малы́;
scant two hours усяго́ дзве гадзі́ны;
He is scant of sense. Яму не хапае разважнасці;
We are scant of money. У нас канчаюцца грошы.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)