Парфі́р ’вулканічная горная парода, у якой асобныя крышталі вылучаюцца з асноўнай масы сваёй велічынёй ці колерам’ (ТСБМ). З рус.порфи́р ’тс’ (параўн. Крукоўскі, Уплыў, 87). Рус., відаць, праз ням.Porphyr, італ.porfiro з грэч.πορφυροῡς ’баграны, пурпуровы’ (гл. Праабражэнскі, 2, 111; Фасмер, 3, 336).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пе́мза ’лёгкая порыстая горная парода вулканічнага паходжання’ (ТСБМ). З рус.пе́мза ’тс’, якое, паводле Фасмера (3, 231), з чэш.pemza, куды прыйшло з ст.-в.-ням.pumiʒ, bumiʒ < лац.pūmex ’тс’. Не выключана, што крыніцай запазычання ў рус. мову можа быць с.-нідэр.pums.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
саба́чы Húnde-; hündisch (пагард);
саба́чая паро́да Húnderasse f -, -n;
саба́чы брэх (Húnde)gebéll n -(e)s;
саба́чы хо́ладразм Húndekälte f -, -n;
саба́чы нюхразм Spürnase f -
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
алеўралі́т
(ад гр. aleuron = мука + -літ)
сцэментаваны алеўрыт, цвёрдая горная парода.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
афікальцы́т
(ад гр. ophis = змяя + кальцыт)
метамарфічная горная парода, разнавіднасць мармуру.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
брэ́кчыя
(іт. breccia)
сцэментаваная абломкавая горная парода (вулканічная, тэктанічная або асадачная).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
кварцы́т
(ад кварц)
метамарфічная горная парода, якая складаецца пераважна з кварцу.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
парагне́йс
(ад пара- + гнейс)
горная парода, утвораная пры метамарфізме асадачных парод.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
пу́лі
(венг. puli)
старажытная венгерская парода сабак з групы пастухоўскіх аўчарак.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
ГЛЕ́БАВЫЯ ГАРЫЗО́НТЫ,
генетычныя гарызонты глебы, аднародныя паводле афарбоўкі, шчыльнасці, вільготнасці, грануламетрычнага, мінералагічнага і хім. саставу гарызантальныя слаі, якія фарміруюцца ў выніку ўтварэння глеб. Кожнаму тыпу глеб адпавядае пэўная колькасць, выражанасць і чаргаванне гарызонтаў, магутнасць якіх складае ад некалькіх да дзесяткаў сантыметраў. Сукупнасць глебавых гарызонтаў утварае глебавы профіль. Звычайна зверху ўніз вылучаюць глебавыя гарызонты: перагнойна-акумулятыўны (A) з падгарызонтамі — лясны подсціл, дзёран (Aо), гумусавы (A1, для ворных глеб — Aвор) і элювіяльны, ці гарызонт вымывання (A2); ілювіяльны, ці гарызонт умывання (B), глеевы (G; g), мала закранутая глебаўтваральным працэсам мацярынская парода (C); подсцільная парода (Д).