чэчэ́нцы, ‑аў; адз. чэчэнец, ‑нца, м.; чэчэнка, ‑і, ДМ ‑нцы; мн. чэчэнкі, ‑нак; ж.
Народ, які з інгушамі складае асноўнае насельніцтва Чэчэна-Інгушскай АССР.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шама́н, ‑а, м.
Чараўнік, знахар у народаў, рэлігія якіх заснавана на кульце духаў, на магіі. — Шаманы, ведзьмары яго [народ] лячылі, шаптухі зеллем кармілі, народ выміраў. Рамановіч.
[Эвенкійскае — узбуджаны.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скірава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; зак., каго-што.
1. Накіраваць каго-, што-н. у якім-н. напрамку.
С. каня ў лес.
С. позірк у акно.
2. перан. Даць пэўны кірунак каму-, чаму-н., схіліць да чаго-н.
С. народ на рэферэндум.
С. думкі ў пэўным напрамку.
|| незак. скіро́ўваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
Масенж ’медзь’ (Грыг.), масе́нджны ’медны’ (Мал.), масе́нзавы ’тс’ (Нас.), масёнжнік ’меднік’, масянжовы дроблены з бронзы і мае колер яе’ (Некр.), масяндзовы ’бронзавы’ (Шат., Касп.), ст.-бел. мосязъ, мосендзъ, мосюндзъ, мосяжъ ’латунь’ запазычаны са ст.-польск. ⁺mosiądz, mosiądzowy, якія з с.-в.-ням. messinc, (суч. Messing) < ст.-грэч. μοσσύνοικος (χαλκός) ’народ, які жыў на Чорным моры’ (Васэрцыер, 151). Гл. таксама мосенж.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
заваёва, ‑ы, ж.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. заваёўваць — заваяваць.
2. звычайна мн. (заваёвы, ‑ёў). Тое, што заваявана, набыта, дасягнута. Рэвалюцыя заклікала народ абараняць заваёвы Кастрычніка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заляга́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. залягаць — залегчы (у 1 знач.).
2. Размяшчэнне ў зямной кары (народ, руды і пад.). Глыбіня залягання каменнага вугалю.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гатэнто́ты, ‑аў; адз. гатэнтот, ‑а, М ‑тоце, м.; гатэнтотка, ‑і, ДМ ‑тцы; мн. гатэнтоткі, ‑так; ж.
Народ, які жыве ў Паўднёва-Заходняй і Паўднёвай Афрыцы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аранжы́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак., што.
Зрабіць (рабіць) аранжыроўку. Вялікі рускі кампазітар Глінка гаварыў, што музыку стварае народ, а кампазітары яе толькі аранжыруюць. «Беларусь».
[Ад фр. arranger — прыводзіць у парадак.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адро́джаны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад адрадзіць.
2. у знач. прым. Які адрадзіўся, аднавіўся. Адроджаная зямля. Беларускі народ ганарыцца сваімі адроджанымі гарадамі і вёскамі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
іжо́рцы, ‑аў; адз. іжорац, ‑рца, м.; іжорка, ‑і, ДМ ‑рцы; мн. іжоркі, ‑рак; ж.
Малалікі народ, які жыве ў Ламаносаўскім і Кінгісенскім раёнах Ленінградскай вобласці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)