квіты́, у знач. вык.
Разм. Разлічыліся, расквіталіся. — Апошні воз бульбы, Андрэй Дзям’янавіч, у лік плана адправіў на нарыхтоўчы пункт. З дзяржавай мы квіты. Хадкевіч. — Вазьміце граду, а то і дзве з нашага агарода за хатай, і будзем квіты, — прапаноўвалі адзін перад адным памяркоўныя хлопцы, але стары ўпарта стаяў на сваім. Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
szybkość
ж. скорасць, хуткасць; шыбкасць; шпаркасць; спрытнасць; прудкасць;
szybkość lotu — скорасць палёту;
szybkość obrotów — лік абаротаў
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
úngleich
1.
a няро́ўны, неадно́лькавы
éine ~e Zahl — няцо́тны лік
2.
adv непараўна́льна, зна́чна
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Quadrát
n -(e)s, -e квадра́т
éine Zahl ins ~ erhében* — узве́сці лік у квадра́т
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
◎ Карго́злік ’слабы, невялікага росту чалавек’ (Мат. Маг.), з *карнагуз‑лік. Першая частка гэтага складанага слова да прасл. къгпъ (укр. корнай, рус. корный ’кароткі’), другая — гуз, гузна (гл.). Параўн. рус. кургузый < къгпъ‑ guzъ. Няясная трэцяя частка. Магчыма, да суфіксаў ‑еі‑ікь. Параўн. курдупель (гл.) < къгпъ‑dup‑elb (Лабко, Бел.-польск. ізал., 72).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мільярд ’лік і лічба 1 000 000 000’, мільярды ’вялікая колькасць, мноства’ (ТСБМ). З рус. миллиард ’тс’ (Крукоўскі, Уплыў, 89), якое з франц. milliard, утворанага ў XVIII ст. ад mille ’тысяча’ + суфікс ‑ard. Мільярдэр (ТСБМ), якое, відаць, таксама з рус. мовы, утворанае паводле мільянер < рус. миллионер < франц. millionaire (1740 г.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
мілья́рд, ‑а, М ‑дзе, м.; ліч. і наз.
1. Ліч. кольк. Лік і лічба 1.000.000.000. Мільярд дзеліцца на тысячу. // Колькасць, якая абазначаецца лічбай 1.000.000.000. Пяць мільярдаў рублёў.
2. звычайна мн. (мілья́рды, ‑аў). Вялікая колькасць, мноства каго‑, чаго‑н. Мільярды.. агеньчыкаў адсвечваліся і ў сняжынках белага покрыва зямлі, занямеўшай у маркотным ззянні месяца. Колас.
[Фр. milliard.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ладно ’падол’ (Мат. Гом.) у выразе: «Сядай ка мне на ладно!» Архаізм. Параўн. прасл. logno ’частка цела ад кален да пояса’, якое ўзыходзіць да ст.-прус. lagno ’штаны’ (pl. tantum) < адз. лік lagnen ’штаніна’ (Ваян, Gram. comp., 1, 92–93; Мартынаў, Проблемы реконстр. в сравн. языкозн., 168; Тапароў, K–L, 416–418).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ізато́пы
(ад іза- + гр. topos = месца)
разнавіднасці атамаў аднаго і таго ж хімічнага элемента, якія маюць аднолькавую колькасць пратонаў, але розны лік нейтронаў і адрозніваюцца масай.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
соверше́нныйI
1. (обладающий совершенством) даскана́лы;
2. (полный, несомненный, окончательный) по́ўны, канчатко́вы; (абсолютный) абсалю́тны;
соверше́нная пра́вда абсалю́тная пра́ўда;
соверше́нное число́ мат. по́ўны лік;
соверше́нные лета́ ста́лыя гады́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)