зава́блівы, ‑ая, ‑ае.

Які заваблівае; прывабны. Заваблівыя вочы. □ Вялікі заваблівы быў план. Ракітны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́зверыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак.

Разм. У выразе: вызверыць вочы — паглядзець са злосцю.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адплю́шчыцца, ‑плюшчыцца; зак.

Адкрыцца, расплюшчыцца (пра вочы). Павекі вачэй заварушыліся, сілячыся адплюшчыцца. Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

касу́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; незак., што.

Разм. Тое, што і касавурыць. Касурыць вочы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

павыдзёўбваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Выдзеўбці ўсё, многае. Павыдзёўбваць дзіркі. Павыдзёўбваць вочы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пазажму́рваць, ‑ае; ‑аем, ‑аеце, ‑аюць; зак., што.

Зажмурыць — пра многіх. Пазажмурвалі дзеці вочы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шкляне́ць, ‑ее; незак.

Ператварацца ў шкло. // Станавіцца падобным на шкло. Вочы паступова шклянелі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зліпа́цца, ‑аецца; незак.

1. Злучацца адзін з адным, прыліпаць адзін да аднаго. Лісты паперы зліпаюцца. □ Валасы [Сцяпана] .. былі вільготныя і зліпаліся, ад усяго цела ішла пара. Чарнышэвіч.

2. Закрывацца, заплюшчвацца ад вялікага жадання спаць (пра вочы, павекі). [Сцёпку] так моцна захацелася спаць, што вочы яго пачалі зліпацца самі. Колас. Віктар раз-пораз з натугай расплюшчваў вочы: павекі зліпаліся, былі цяжкія і непаслухмяныя. Асіпенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Святлі́ка ‘цяцюшнік, Euphrasia L.’ (Меер Крыч.). Параўн. укр. світлик ‘тс’, рус. дыял. светли́к ‘тс’, польск. świetlik ‘тс’, якое лічыцца запазычаннем з чэш. světlik ‘тс’ (Басай–Сяткоўскі, 384), апошняе паходзіць ад světliti ‘раз’ясняць, праясняць (вочы)’, паколькі ў народнай медыцыне выкарыстоўвалася для лячэння вачэй, параўн. рус. оча́нка, о́чная трава́, серб. видица і пад. Гл. Махэк₂, 596; ЕСУМ, 5, 197. Да свяціць (гл.), параўн. выраз вочы свецяць (пра добры зрок) (ТС).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

рудыме́нт

(лац. rudimentum = зачатак; пачатковая ступень)

1) астаткавы, недаразвіты орган, які страціў у працэсе эвалюцыі сваё асноўнае значэнне, напр. вочы ў крата, хваставыя пазванкі і апендыкс у чалавека;

2) перан. астатак, рэшткі якой-н. з’явы.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)