Verbum

ска́рбніца, -ы, мн. -ы, -ніц, ж.

1. уст. Месца захоўвання дарагіх рэчаў, каштоўнасцей.

Княжаская с.

2. перан. Сукупнасць культурных, духоўных каштоўнасцей, сканцэнтраванне чаго-н. вельмі каштоўнага.

Паэзія Якуба Коласа і Янкі Купалы — с. беларускай літаратуры.

зені́т, -у, М -ні́це, м.

1. У астраноміі: найвышэйшы пункт нябеснай сферы, які знаходзіцца прама над галавой наглядальніка.

2. перан. Вышэйшая ступень, вяршыня чаго-н. (высок.).

З. славы.

|| прым. зені́тны, -ая, -ае (да 1 знач.).

змяць, самну́, самне́ш, самне́; самнём, самняце́, самну́ць; самні́; змя́ты; зак.

1. гл. мяць.

2. перан., каго (што). Моцным націскам парушыць баявыя парадкі ворага, зламаць супраціўленне, прымусіць уцякаць.

З. варожыя войскі.

|| незак. зміна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

ільняны́ і (пасля галосных) льняны́, -а́я, -о́е.

1. Які мае адносіны да лёну, да яго апрацоўкі.

Ільняное валакно.

І. алей.

Ільняная сарочка.

Ільняная прамысловасць.

2. перан. Які колерам і мяккасцю нагадвае валакно лёну.

Ільняныя валасы.

агнявы́, -а́я, -о́е.

1. гл. агонь.

2. Які мае колер агню; ярка-чырвоны.

Агнявыя валаконцы ткуцца ў шоўк чырвоны.

3. перан. Палымяны, гарачы, парывісты.

Агнявая прамова.

Агнявое слова.

4. Звязаны з абстрэлам, стральбой.

Агнявая пазіцыя.

аго́ркнуць, -ну, -неш, -не; агорк, -кла і аго́ркнуў, -нула; -ні; -нуты; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Тое, што і згоркнуць.

Масла агоркла.

2. перан. Надакучыць, абрыдзець; стаць невыносным, цяжкім.

Агоркнуў хлеб батрацкі.

агрэ́х, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Дрэнна ўзараная або прапушчаная пры ворыве, сяўбе лапіна на полі.

Араць без агрэхаў.

У ворыве агрэхі — у кішэні прарэхі (прыказка).

2. перан. Усякія недаробкі, недагляд.

Агрэхі ў працы.

адагрэ́цца, -э́юся, -э́ешся, -э́ецца; зак.

1. Сагрэцца, зрабіцца цёплым; вярнуць сабе нармальны стан.

А. каля печкі.

А. ў цёплай хаце.

2. перан. Суцешыцца, супакоіцца.

А. душой.

|| незак. адаграва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

|| наз. адаграва́нне, -я, н.

адары́ць, адару́, адо́рыш, адо́рыць; адары́; адо́раны; зак., каго-што.

1. Тое, што і абдарыць.

А. дзяцей цукеркамі.

2. перан. Багата надзяліць якімі-н. якасцямі, здольнасцямі.

Прырода адарыла яго паэтычным талентам.

|| незак. адо́рваць, -аю, -аеш, -ае.

адбрыка́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; зак., ад каго-чаго (разм.).

1. Брыкаючыся, адбіцца ад каго-, чаго-н., аддаліць ад сябе.

2. перан. Пазбавіцца ад чаго-н. непажаданага (разм.).

А. ад даручэння.

|| незак. адбры́квацца, -аюся, -аешся, -аецца.