Verbum

адшы́ць, ‑шыю, ‑шыеш, ‑шые; зак., што.

1. Адрабіць шыццём.

2. і без дап. Скончыць шыць.

3. Разм., каго. Адахвоціць, адбіць ахвоту наведваць каго‑н.; пазбавіцца ад каго‑н. Славік ламаў галаву, якім чынам адшыць Тараса і хоць на кароткі час застацца з .. [Мамай] з вока на вока. Шамякін.

аказіяналі́зм, ‑у і ‑а, м.

Спец.

1. ‑у. Ідэалістычны погляд у еўрапейскай філасофіі 17 ст., які адмаўляў натуральную сувязь душы і цела, узаемадзеянне псіхічных і фізічных з’яў без непасрэднага ўмяшання бога.

2. ‑а. Слова, пабудаванае па законах дадзенай мовы, але ўжытае адзін раз, для дадзенага выпадку.

[Лац. occasionalis — выпадковы.]

адле́жаць, ‑жу, ‑шыш, ‑жыць; зак.

1. што. Доўга або ў нязручнай паставе лежачы, выклікаць зняменне, ацёк якой‑н. часткі цела. Адлежаць нагу.

2. без дап. Хварэючы, праляжаць пэўны час у пасцелі.

•••

Месца (вугла і пад.) не адлежыць — ляжаннем шкоды не зробіць (як дазвол прылегчы, паляжаць, паначаваць).

дастатко́ва, прысл.

1. У патрэбнай меры, досыць. Дастаткова вялікі аб’ём ведаў.

2. у знач. вык. Даволі, хопіць. Вады ў нас дастаткова. // У спалучэнні з інф. дзеясловаў «сказаць», «напомніць» і пад. абазначае: варта толькі. Ганне здавалася, што дастаткова зайсці ў лес, каб без асаблівай цяжкасці знайсці партызан. Шамякін.

ды́хацца, ‑аецца; безас. незак., без дап. і чым.

Пра магчымасць дыхаць, умовы для дыхання. Лёгка дыхалася на ўлонні прыроды. Шахавец. І хоць нейкае нечуванае багацце раптоўна і не прыйшло, але праз усе гады добра елася і пілося, добра працавалася і слаўна дыхалася цудоўным скіп’ёўскім паветрам. Чорны.

імча́цца, ‑чуся, ‑чышся, ‑чыцца; незак.

Вельмі хутка перамяшчацца, ехаць, бегчы; несціся. Цягнік імчыцца. □ Весела званілі трамваі, з шумам імчаліся па вуліцах машыны, людзі спяшаліся на работу. Якімовіч. Сытыя стаеннікі імчацца, Ад язды ўгінаецца зямля. Панчанка. Селянін без шапкі з ускудлачанымі валасамі віхрам імчаўся на шпаркім кані. Колас.

кпіць, кплю, кпіш, кпіць; незак., з каго-чаго і без дап.

Строіць кпіны, насміхацца. Першыя дні толькі і гутаркі было, што пра Валянціну. Адны гаварылі, што яна прыветлівая, такая стройная, прыгожая, чарнявая, другія злосна кпілі, што худая і Шаманскі прывёз яе, каб адкарміць на калгасным хлебе. Дуброўскі.

наара́ць, ‑ару, ‑арэш, ‑арэ; зак.

1. чаго і без дап. Узараць нейкую колькасць зямлі. [Іван Пятровіч:] — Пакуль гэта .. [яравое] паспее, дык пад азіміну вунь колькі наараць можна. Пальчэўскі.

2. што. Разм. Узняць араннем. Завішнюк успомніў, што гэта града, колішняя пагранічная града, якую нааралі ў лонаўскіх лясах у дваццатым годзе. Пташнікаў.

накаламу́ціць, ‑мучу, ‑муціш, ‑муціць; зак., чаго.

1. Закаламуціць нейкую масу якой‑н. вадкасці.

2. перан.; і без дап. Разм. Нарабіць чаго‑н. непрыемнага; выклікаць сваркі, незадавальненне. [Ермаліцкі:] — Я думаю, што гэты злыдзень [Собіч] доўга не будзе. Накаламуціць тут у нас, папераварочвае ўсё дый дасць лататы яшчэ куды. Скрыган.

наліўны́, ‑ая, ‑ое.

1. Які наліваецца куды‑н. Наліўны груз.

2. Які прыстасаваны для перавозкі вадкіх грузаў без тары. Наліўное судна. // Які служыць для налівання. Наліўная эстакада нафтапромыслу.

3. Спец. Які прыводзіцца ў рух вадою, што падае зверху. Наліўное вадзяное кола.

4. Поўны сокаў, спелы. Наліўныя яблыкі.