Verbum

Баро́н. Рус. баро́н, укр. баро́н. Запазычанне з франц. baron або ням. Baron (першакрыніца ст.-в.-ням. baro). Праабражэнскі, 1, 17; Фасмер, 1, 128; Шанскі, 1, Б, 47; Клюге, 53; MESz, 1, 253.

Бур ’свідравальная прылада’. Рус., укр. бур. Запазычанне з ням. Bohr (параўн. bohren ’свідраваць’) ці гал. boor, швед. borr. Бернекер, 102; Фасмер, 1, 242; Шанскі, 1, Б, 228; памылкова Рудніцкі, 257 (< ням. Bohrer).

Варэ́нне ’варка, варэнне (працэс)’ (БРС, Гарэц., Нас.); ’варэнне’ (БРС, Касп., Шат., Бяльк., Сцяшк. МГ). Рус. варе́нье і г. д. Слав. *varenьje — аддзеяслоўны назоўнік. Ад вары́ць (гл.). Падрабязней гл. Шанскі, 1, В, 20.

Гарызанта́льны ’гарызантальны’ (БРС). Рус. горизонта́льный, укр. горизонта́льний. У рус. мове з польск. horizontalny (запазычанне Пятроўскай эпохі), а гэта з вучонай латыні. Гл. Шанскі, 1, Г, 134. У бел. мове, відавочна, з рус.

Да́ма ’дама’ (БРС). Рус. да́ма, укр. дама. Запазычанне з польск. dama (якое ў XVII ст. было ўзята з франц. dame). Гл. Брукнер, 84; Фасмер, 1, 483; Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 11.

Дваю́радны ’дваюрадны’ (БРС, Шат.). Рус. двою́родный, укр. двою́рідний ’тс’. Усх.-слав. лексема, утвораная з выразу дъвою родоу (да дъва і родъ). Гл. Фасмер, 1, 489; Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 30–31.

Дзяжу́рыць. Магчыма, запазычанне з рус. мовы (дежу́рить), дзе яно сустракаецца ўжо з эпохі Пятра I і ўзята з франц. être de jour ’быць на дзяжурстве’. Гл. Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 46.

Драп ’драп (тканіна)’ (БРС). Рус. драп, укр. драп. Запазычанне з ням. Drap (< франц.) або прама з франц. drap ’тс’ (< с.-лац.). Гл. Фасмер, 1, 535; Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 185–186.

◎ Ко́мпал ’галава’ (Яўс.). Параўн. рус. пеяратыў кумпол ’галава ’. Гэтыя словы да рус. купол ’купал’, якое з’яўляецца запазычаннем з ням. Kuppel ’тс’ або франц. сойроіе (Фасмер, 2, 421; Шанскі, 2, 8, 448–449).

Рубі́льнік ’ручны выключальнік якіх-небудзь электрычных установак’ (ТСБМ). З рус. руби́льник ’тс’, якое з’яўляецца калькай з англ. chopper‑switch, дзе chop ’сячы, высякаць’ (рус. руби́ть) і switch ’выключаць (электрычнасць)’ (Шанскі-Баброва, 276).