раздзел мовазнаўства, які вывучае гукавыя сродкі, што суправаджаюць маўленне (ступень гучнасці, размеркаванне паўз і інш.).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
тэ́зіс, ‑а, м.
1. Палажэнне, правільнасць якога павінна быць раскрыта і абгрунтавана. Буржуазныя пісьменнікі, буржуазныя літаратуразнаўцы спрабуюць сцвердзіць тэзіс аб надкласавасці і надпартыйнасці, якія нібыта ўласцівы літаратуры.«Беларусь».[Юхневіч] рыхтаваўся да абароны, загадзя думаючы над тым, што ўзяць у якасці галоўнага тэзіса.Савіцкі.
2. У філасофіі Гегеля — зыходная ступень усякага працэсу развіцця, першая ступень трыяды.
3.звычайнамн. (тэ́зісы, ‑аў). Сфармуляваныя палажэнні, якія коратка перадаюць асноўныя думкі лекцыі, даклада, артыкула і пад. Прамова даўно была гатова, тэзісы яе ляжалі на стале.Алешка.У гэты час .. [Хадановіч] думаў пра тэзісы, думаў аб тым, як выказаць калгаснікам на блізкіх прыкладах тыя думкі, што сабраў ён да лекцыі.Грамовіч.
[Грэч. thesis.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ВЫШЭ́ЙШАЕ ПРАФЕСІ́ЙНАЕ ВУЧЫ́ЛІШЧА (ВПВ).
Засн. паводле пастановы СМ Беларусі ад 1.3.1989 «Аб эксперыменце па бесперапыннай падрыхтоўцы кваліфікаваных рабочых і тэхнікаў». Прымаюць асоб з базавай і сярэдняй адукацыяй. Вядуць падрыхтоўку рабочых кадраў па 60 прафесіях (1-я ступень падрыхтоўкі, тэрмін навучання 2—3 гады) і спецыялістаў з сярэдняй спец. адукацыяй па 18 спецыяльнасцях (2-я ступень, 3 гады і 10 месяцаў) для машына- і прыладабудавання, чыг. транспарту, буд-ва, сельскай гаспадаркі і інш. Першае ВПВ створана ў 1989 у Мінску на базе сярэдняга прафес.-тэхн. вучылішча № 15. У 1996/97 навуч.г. на Беларусі 22 ВПВ і 1 вышэйшае тэхн. вучылішча машынабудаўнікоў.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
сузіра́нне, ‑я, н.
1.Дзеяннепаводлезнач.дзеясл. сузіраць.
2. Паглыбленасць у свой унутраны духоўны свет.
3. У філасофіі — пачатковая ступень пазнання, пачуццёвая форма адлюстравання рэчаіснасці ў свядомасці чалавека. Ад жывога сузірання да абстрактнага мыслення і ад яго да практыкі — такі дыялектычны шлях пазнання ісціны, пазнання аб’ектыўнай рэальнасці.Ленін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дысерта́цыяж Dissertatión f -, -en; Dissertatiónsschrift f -, -en;
абарані́ць дысерта́цыюéine Dissertatión vertéidigen; promovíeren [-´vi:-] vi (атрымаць вучоную ступень);
дысерта́цыя на атрыма́нне ступе́ні кандыда́та наву́к Kandidátendissertation f
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
прыбліжэ́ннен
1. Náhen n -s; Heránnahen n, Ánnähern n -s;
2.матэмÁnnäherung f -, Approximatión f -, ánnähernde Beréchnung;
ступе́нь прыбліжэ́нняÁnnäherungsgrad m -(e)s, -e
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
◎ Наспаты́чку ’насустрач’ (в.-дзв., Сл. ПЗБ). Да спаткаць ’сустрэць’ хутчэй за ўсё па прадуктыўнай словаўтваральнай мадэлі, характэрнай для прыслоўяў, параўн. нараспашку, навыцяжку і пад., паколькі цяжка дапусціць прамежкавую ступень у выглядзе назоўніка спатычка ’спатканне’, хаця тэарэтычна яна здаецца натуральнай.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ро́сквіт ’з’яўленне кветак на раслінах, цвіценне’, ’найвышэйшая ступень развіцця, уздыму, найлепшая пара’ (ТСБМ). З укр.росквіт ’тс’, ’першая кветка на жыце’, якое з прасл.*orz‑ ’раз-’ і *květъ > кве́тка (гл.). Параўн. бел.раскве́ціць, расквяці́ць з правільным бел. рэфлексам ‑ě‑.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ды́кцыя
(лац. dictio)
вымаўленне, ступень выразнасці ў вымаўленні слоў і складоў пры дэкламацыі, спяванні (напр. добрая д.).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
град
(лац. gradus = крок, ступень)
адзінка вымярэння плоскага вугла ў метрычнай сістэме мер 18 ст., роўная сотай частцы прамога вугла.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)