бядне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; незак.
1. Траціць сваё багацце, станавіцца бедняком (у 1 знач.).
2. Траціць што-н., спусташацца, мізарнець.
Рака бяднее на рыбу.
Фантазія бяднее (перан.).
|| зак. абядне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е і збядне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
тупе́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Станавіцца тупым (у 1 знач.); тупіцца. Нож тупее. // перан. Станавіцца менш вострым (пра боль). Боль спачатку быў рэзкі, але з кожным крокам тупеў. Язэп радаваўся — значыць, абыдзецца, і не трэба будзе лажыцца ў бальніцу. Асіпенка.
2. перан. Прыходзіць у стан атупення, станавіцца неўспрымальным, тупым. Памяць тупее. □ Баталаў з жахам заўважыў, як тупее ў яго хлопцаў былая нянавісць. Асіпенка. Семінарысты сноўдаліся па пакоі, асабліва ў часе падрыхтоўкі да экзаменаў, як тручаныя тараканы; іх галовы, нашпігаваныя папоўскай цвіллю, памалу тупелі. С. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кле́нчыць
1. (станавіцца на калені) níederkni¦en vi;
2. (настойліва прасіць) áufdringlich bítten*, bétteln vi (што-н um A)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
цвярдзе́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.
1. Станавіцца цвёрдым, больш цвёрдым (у 2–7 знач.). З поўначы цягнула сухім холадам, зямля прыкметна пачала цвярдзець. Хомчанка.
2. перан. Станавіцца непахісным, мужным, вынослівым. Мы помнім, як трубы трубілі трывогу, як сэрцы ад болю цвярдзелі, што камень. Броўка. Звычайна пасіўная, нават кволая, .. [маці] непахісна цвярдзела, калі што датычылася дзяцей або яе асабіста. Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
танчэ́ць, ‑эю, ‑эеш, ‑эе; незак.
Разм. Станавіцца тонкім або больш тонкім. Паступова вяроўка танчэла і заканчвалася тоненькім пяньковым хвосцікам з дзесяткамі вузельчыкаў. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бяле́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; незак.
1. Станавіцца белым.
Бялеюць скроні.
Б. ад страху.
2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Віднецца (пра што-н. белае).
У далечыні бялелі будынкі.
|| зак. пабяле́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
пала́ць¹, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.
1. Гарэць яркім полымем.
Палаюць дровы ў печы.
2. перан. Станавіцца чырвоным, гарачым ад прыліву крыві.
Твар палаў.
3. перан., чым. Быць ахопленым якім-н. пачуццём, быць узбуджаным.
П. каханнем да каго-н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
Тупе́ць ‘станавіцца тупым, неўспрымальным’ (ТСБМ), ст.-бел. тупети ‘слабець’: на блисканѧ з грому ѡko людское тупѣе (ГСБМ). Гл. тупа, тупы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
здараве́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.
Станавіцца здаравейшым. — Няма мне, брат, дзе разгарнуцца. А я гэтую гаспадарку так люблю, што проста здаравею каля яе. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жваве́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.
Станавіцца больш жвавым, рухавым, жыццярадасным; ажыўляцца. Гаворачы пра будоўлю, Пётр Іванавіч, чалавек наогул вельмі жвавы, жвавеў яшчэ больш. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)