Verbum

Псяю́ха ’пра таго, хто выклікае агіду, нянавісць (лаянка)’ (Нас., Гарэц., Байк. і Некр., ТСБМ), ’сабачая кроў’ (Нік. Очерки, Доўн.-Зап., 2). З польск. psiajucha < psia jucha ’сабачая кроў’ (эўфемізм кляцьбы, параўн. псялыга, гл.).

Пу́льхлы ’мяккі, пушысты’ (Нас., Бяльк.), часцей пу́льхны ’пухкі, рыхлы’ (ТСБМ, Гарэц., Сл. ПЗБ). Запазычана з польск. pulchny ’тс’ < puchlny, першапачаткова пра хлеб, цеста ад puchły ’пышны, надуты’ (Банькоўскі, 2, 963, 965), гл. пухнуць.

Радзі́ны ’нараджэнне дзіцяці’, ’святкаванне, звязанае з нараджэннем’ (ТСБМ, Нас., Касп., Сцяшк.; шчуч., лід., Сл. ПЗБ). Ад радзі́ць (гл.), як хрысці́ны ад хрысці́ць, ула́зіны ад ула́зіць, пра словаўтваральную мадэль гл. Сцяцко, Афікс. наз., 43.

Растро́п ’чартапалох, Carduus L.’ (Нас., Гарэц.), ’дурнап’ян, Datura L.’ (Гарэц., Касп.), параўн. укр. ростро́пша ’мардоўнік, Echinops sphaerocephalus L.’. Магчыма, да трапаць ’біць’ (гл.), паколькі расліна выкарыстоўваецца для магічных дзеянняў (гл. Мяркулава, Очерки, 96).

Ро́знасць ₁ ’розніца’, ’вынік адымання (у матэматыцы)’ (ТСБМ, Гарэц.) — калька з рус. ра́зность ’тс’.

Ро́знасць ₂ ’неаднолькавасць’ (Нас.), ’адрозненне’ (Байк. і Некр.), ст.-рус. розность, польск. różność, чэш. různost ’тс’. Да розны (гл.).

Рытавіна ’калдобіна’ (паст., Сл. ПЗБ; рас., Шат.; міёр., Нар. сл.), рытвіна ’узрытае месца’ (Нас. Доп.), рытаўя калдобіны’ (ласт., Сл. ПЗБ). Ад рыць (гл.), як свідраві́на. Магчыма, аднак, што гэта запазычанне з польск. rytwina.

Свянці́ць ‘асвячаць’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ), свянцо́ны ‘асвячоны’ (Нас., Касп., Сл. ПЗБ, Сцяшк.), свянцо́нка ‘прадукты, якія свяцілі’ (Сл. ПЗБ, Жыв. сл.). З польск. swięcic ‘тс’, swięcony, swięconka. На беларускай глебе ўтворана свянца́ць ‘свянціць’ (Скарбы).

Сло́дыч ‘уласцівасць салодкага; салодкі смак’ (ТСБМ, Нас.), ‘задавальненне, асалода’ (Сержп.). Запазычанне з польск. słodycz ‘тс’, аб чым сведчыць наяўнасць ‑ło‑, гл. Карскі 2-3, 39; Цвяткоў, Запіскі, 2, 1, 60. Параўн. саладосць, салодкі.

Су́джаны ’прызначаны лёсам’ (Сл. ПЗБ, Сержп. Прымхі, Бяльк.), су́джоны ’тс’ (ТС), су́жаный (суженый) ’тс’ (Нас.), сужо́нко ’нарачоны, у дзень шлюбу — малады’ (Тур.), су́жанка ’вызначаная лёсам’ (Гарэц.). Ад судзіць ’прызначаць, прадвызначаць’, гл. таксама сужэнства.

Та́нець ’дзешавець’ (Нас.), тане́ць ’тс’ (Некр. і Байк.), танне́ць ’тс’ (ТСБМ), таніе́ті ’тс’ (Вруб.; беласт., Сл. ПЗБ), та́ннець ’тс’ (Ласт.). Гл. танны; перанос націску, магчыма, пад уплывам дзешаве́ць (гл. дзёшава). Параўн. та́ніць, гл.