бохан, ‑а, м.
Выпечаны хлеб пераважна круглай формы. А з печы бохан вымеш — ён ружовы, Як жнівеньскага сонца дыск барвовы. Гаўрусёў. На выцягнутых руках Лукаш трымаў вышываны ручнік, а на ім — бохан хлеба. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паабгрызаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Абгрызці што‑н. з усіх бакоў; абгрызці ўсё, многае. Паабгрызаць косткі. ▪ Дома ў нас панадзіўся [козлік] у каморку, па крупы.. А то хлеб знойдзе, усе боханы паабгрызае. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
павымаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Выняць адно за другім усё, многае. Павымаць з чамадана рэчы. ▪ І от ужо хлеб спёкся. Хіма павымала боханы і паставіла на ўслоне пры сцяне, каб астывалі. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пазапякацца, ‑аецца; зак.
1. Запячыся, пакрыцца скарынкай — пра ўсё, многае. Пазапякаўся хлеб у печы.
2. Засохнуць — пра кроў, раны. Свежыя раны пазапякаліся крывёю. Гурскі.
3. Перасохнуць, патрэскацца ад смагі — пра ўсё, многае. Вусны пазапякаліся.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пакроіць, ‑крою, ‑кроіш, ‑кроіць; зак., што.
1. Скроіць усё, многае. Пакроіць касцюмы.
2. Парэзаць, падзяліць на часткі ўсё, многае. Бацька пакроіў хлеб і парэзаў тонкае сала. Брыль.
3. і без дап. Кроіць некаторы час.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
папоўніцы, прысл.
Разм. На поўны рот, прагна (есці). Смачна апёкшы рот і ўсё нутро пахучай, моцнай вадкасцю, Іван пачаў жаваць папоўніцы. Брыль. Яўхім і Даніла слухалі гаворку і ўміналі папоўніцы свежы пшанічны хлеб. Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пузырысты, ‑ая, ‑ае.
Пакрыты пузыркамі, з пузыркамі ў сярэдзіне. Пузырыстае шкло. ▪ А далей ... Былі абдымкі бабуліны, сцяжынка да хаты па кураслепе пахучым, яечня і хлеб на кміне і сырадой з пузырыстым шумком. Кірэенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рабаўніцтва, ‑а, н.
Тое, што і рабаванне; грабежніцтва. Легіянеры часта рабілі налёты на сялянскія хаты, дзе займаліся рабаўніцтвам і катаваннем старых і малых. Бядуля. [Салавей:] — Забіраеце наш хлеб, вывозіце кароў. Гэта — рабаўніцтва, пан камендант. Грахоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Гапашы́ць ’трапаць лён’ (Сцяшк. МГ). Няяснае слова. Магчыма, звязана з дзеясловам *pachati. Параўн. вельмі шырокі дыяпазон значэнняў, напр., у рус. паха́ть (гл. у Даля), уключаючы ’рэзаць, крышыць і да т. п.’ (пахать хлеб, мясо).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ня́нё (дзіц.) ’мяса’ (Клім.), ня́ня ’тс’ (Сл. ЦРБ). Тыповае «дзіцячае» слова няяснага, магчыма, гукапераймальнага паходжання, параўн. рус. ня́ня ’грудзі’, марыйск. ńäńä ’хлеб’, што можа быць звязана з ням‑ням ’есці’ (гл. Фасмер, 3, 94).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)