прэадапта́цыя

(ад лац. prae = спераду + адаптацыя)

з’яўленне ў арганізме жывёл і раслін прымет, якія не маюць першаснага прыстасавальнага значэння, але ў змененых умовах існавання могуць стаць карыснымі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

mature​2 [məˈtjʊə] v.

1. вы́расці, стаць даро́слым (фізічна і духоўна)

2. даспе́ць (пра віно, сыр і да т.п.)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

rat​2 [ræt] v. infml

1. стаць рэнега́там/перабе́жчыкам

2. (on) здра́дзіць, вы́даць (каго-н.), дане́сці (на каго-н.)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Развыдрэ́ць ’стаць дзёрзкім; засвавольнічаць’ (Нас., Касп.). Да выдрэць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

*Астрапянець, остропыни́ти ’аслупець’ (Клім.). Відаць, звязана з строп, страпілы, укр. стропина ’розныя віды бярвенняў, слупоў’; іншая магчымасць — сувязь з укр. стропи́тся ’сайсці са шляху, з розуму’. Але хутчэй остропынити «стаць як стропына», як аслупець «стаць як слуп».

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

затрудни́ться быць (стаць) ця́жкім (цяжкава́тым); (не решиться) завага́цца, не адва́жыцца; см. затрудня́ться;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

затяжеле́ть сов., прост.

1. (забеременеть) зацяжа́раць; стаць цяжа́рнай;

2. (стать тяжелее) пацяжэ́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

облегчи́ться

1. (стать более лёгким) аблягчы́цца, стаць лягчэ́йшым;

2. (получить облегчение) аблягчы́цца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

адкры́цца, -ры́юся, -ры́ешся, -ры́ецца; зак.

1. Стаць адкрытым; адчыніцца (гл. адкрыць).

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пра рану: перастаць зажываць, разысціся краямі.

Адкрыліся старыя раны.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Стаць бачным, паказацца.

Наперадзе адкрыўся цудоўны краявід.

4. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Выявіцца, з’явіцца (разм.).

Адкрылася хвароба.

5. каму. Расказаць пра сябе адкрыта, шчыра, прызнацца ў чым-н.

А. свайму сябру.

6. Стаць зразумелым каму-н.

Перад намі адкрылася ясная будучыня.

Свет мастацтва адкрыўся для мяне.

7. перан. Стаць даступным, магчымым.

Перад ім адкрываліся ўсе дзверы.

8. Пачаць сваё існаванне, дзейнасць (пра ўстанову, прадпрыемства і пад.).

У суседняй вёсцы адкрылася школа.

|| незак. адкрыва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

змякчы́цца, -чу́ся, -чы́шся, -чы́цца; -чы́мся, -чыце́ся, -ча́цца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Стаць больш мяккім, эластычным.

Скура змякчылася.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.) перан. Аслабець, зменшыцца.

Боль змякчыўся.

Гнеў змякчыўся.

3. перан. Стаць менш суровым.

Бацька змякчыўся.

Сэрца змякчылася.

|| незак. змякча́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

|| наз. змякчэ́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)