рукаві́чкі, ‑чак; адз. рукавічка, ‑чкі, ДМ ‑чцы, ж.
Памянш. да рукавіцы; невялікія рукавіцы. [Марынка] узяла ў маці клубок чырвоных нітак і звязала брату рукавічкі. Хомчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сакрата́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; незак.
Разм. Выконваць абавязкі сакратара; быць сакратаром. — А калі ён [сын] такі ўжо грамацей, — сказала маці, — няхай будзе сакратаром. Хай сакратарыць!.. Бялевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заспа́ць сов.
1. (проснуться позже, чем нужно) проспа́ть;
будзі́ іх, ма́ці, а то заспя́ць — буди́ их, мать, а то проспя́т;
2. разг. заспа́ть;
з. твар — заспа́ть лицо́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
адзіно́чка, -і, мн. -і, -чак.
1. Той, хто адзін, без сям’і, не ў пары.
Адзіночкі харчаваліся ў сталовай.
2. ДМ -у, Т -ам, м.; ДМ -чцы, Т -ай (-аю), ж. Чалавек, які займаецца чым-н. адзін, працуе адзін, без удзелу, без дапамогі іншых.
Саматужнік-а.
3. ж. Камера на аднаго зняволенага.
Пасадзіць у адзіночку.
4. ж. Гоначная лодка з адным весляром.
Байдарка-а.
○
Маці-адзіночка — жанчына, якая самастойна выхоўвае пазашлюбнае дзіця.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
я́блык, -а, мн. -і, -аў, м.
Плод яблыні.
Летні сорт яблыкаў.
Я. ад яблыні недалёка адкочваецца (прыказка пра таго, хто атрымаў у спадчыну дрэнныя звычкі ад бацькі, маці).
○ Адамаў яблык — кадык.
Вочны яблык — шарападобнае цела вока.
◊
У яблыкі — з цёмнымі круглымі плямамі на поўсці (пра коней).
Яблыку няма дзе ўпасці — надта цесна.
Яблык разладу (кніжн.) — прычына, прадмет спрэчкі, сваркі, разладу [паводле старажытнага грэчаскага міфа пра кінуты багіняй разладу Эрыдай яблык з надпісам «найпрыгажэйшай» і як з-за гэтага ўзнікла спрэчка паміж багінямі Герай, Афінай і Афрадытай].
|| памянш. я́блычак, -чка, мн. -чкі, -чкаў, м.
|| прым. я́блычны, -ая, -ае.
Я. сок (з яблыкаў).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сцішэ́ць, -э́ю, -э́еш, -э́е; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пра гукі, шумы: перастаць чуцца, стаць нячутным.
Рыканне кароў сцішэла.
У лесе сцішэла (безас.).
2. Супакоіцца, перастаць перажываць, хвалявацца і пад.
Вярнуўся сын, і маці сцішэла.
3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Пра з’явы прыроды: паменшыцца ў сіле, аслабець.
Снег сцішэў.
Мора сцішэла (супакоілася).
4. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Крыху ўціхнуць, перастаць балець.
Боль зубоў сцішэў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
БЕАТРЫ́КС II
(Beatrix) Вільгельміна Армгард (н. 31.1.1938, замак Сусдэйк, каля г. Барн, Нідэрланды),
каралева Нідэрландаў з 1980. Старэйшая дачка каралевы Юліяны. Заняла прастол пасля адрачэння маці. Сярод трох яе сыноў прынц Вільгельм — першы нашчадак галандскага трона мужчынскага роду ў 20 ст.
т. 2, с. 369
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
нара́доваться сов. (чаще с отриц.) нара́давацца (з каго, чаго); (натешиться) наце́шыцца (з каго, чаго);
мать не нара́дуется на сы́на ма́ці не нара́дуецца (не наце́шыцца) з сы́на.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
мадо́нна
(іт. madonna)
1) старадаўні зварот да жанчыны ў Італіі;
2) Божая маці, багародзіца ў католікаў і яе выява ў скульптуры і жывапісе;
3) перан. жанчына, якая ўяўляецца ўвасабленнем прыгажосці, пакорнасці і нявіннасці.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
profound [prəˈfaʊnd] adj. глыбо́кі (перан.); мо́цны; сур’ёзны;
a profound thought глыбо́кая ду́мка;
with profound regret з глыбо́кім жа́лем;
profound changes кардына́льныя пераме́ны;
The mother’s behaviour has a pro found impact on the child. Паводзіны маці глыбока ўплываюць на дзіця.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)