без, прыназ. з Р.
1. Указвае на адсутнасць у прадмеце, з’яве, паняцці часовай або пастаяннай прыкметы.
Крэсла без ножкі.
Праца без прымусу.
Без праўды веку не пражывеш (прыказка).
2. Паказвае, што дзеянне адбываецца без удзелу каго-н., чаго-н.
Працаваць без памочніка.
3. Пры словах, што абазначаюць меру, час, колькасць, паказвае, колькі не хапае да поўнай меры.
Без 20 сантыметраў 3 метры.
Без чвэрці гадзіна.
4. З некаторымі назоўнікамі ўтварае прыслоўныя спалучэнні, якія выражаюць спосаб дзеяння.
Працаваць без адпачынку.
Бегчы без аглядкі.
◊
Не без гэтага (разм.) — і гэта бывае.
Не без таго (разм.) — бывае і так.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
páar
1.
a цо́тны, па́рны
~ óder únpaar — цот ці [або́] не цот
2.
num indef
ein ~ — не́калькі, ко́лькі
vor ein ~ Tágen — не́калькі дзён таму́ наза́д
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Bedárf
m -(e)s (an D) патрэ́ба (у чым-н.)
nach ~ — ко́лькі трэ́ба; зго́дна з патрэ́баю; по́пыт (на што-н.)
bei ~ — у вы́падку патрэ́бы
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
wíevielte
num які́, като́ры (па ліку)
zum ~n Mále? — ко́лькі раз(о́ў)
den ~n háben wir héute? — яко́е сёння чысло́?
am ~n? — яко́га чысла́?
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
indebted [ɪnˈdetɪd] adj. (to, for)
1. у даўгу́;
He was indebted to thebank. Ён завінаваціўся банку;
How much am I indebted to you? Колькі я вам вінен?
2. fml абавя́заны, удзя́чны;
I am greatly indebted to you for your assistance. Я вам вельмі ўдзячны за дапамогу.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
bid2 [bɪd] v. (bid)
1. прапано́ўваць цану́ (на аўкцыёне); What am I bid for this picture? Колькі даcце за гэтую карціну? (на аўкцыёне)
2. дабіва́цца, імкну́цца; дамага́цца;
The team is bidding to retain its place in the league. Каманда імкнецца захаваць месца ў лізе.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
асмужы́ць, асмужыць; зак.
1. што. Зацягнуць, накрыць смугою, туманам, інеем і пад.
2. каго-што. Абпаліць, апячы сонцам; абветрыць. Колькі я пражыву, не ведаю. А хацелася б шмат пражыць, Навальніцамі ўсіх і ветрамі Вусны ўдосталь свае асмужыць. Бураўкін. Яе [песню] асмужыць сонцам поўдзень, Асвеціць полюса брыльянт. Танк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
даўжні́к, ‑а, м.
Той, хто ўзяў у доўг, пазычыў. Адны плацілі акуратна, другія цягнулі бог ведае колькі, і мы не маглі пазбавіцца ад даўжнікоў ці, як у нас кажуць, дэбітораў. Скрыган. // перан. Той, хто абавязак каму‑н. за што‑н. Узнагароджаны чалавек — вечны даўжнік дзяржавы. Алешка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзіві́ць, дзіўлю, дзівіш, дзівіць; незак., каго-што.
Выклікаць здзіўленне; здзіўляць. Касперскую дзівіла цярплівасць раненага, тое, што ён не скардзіўся, не стагнаў. Шарахоўскі. / у безас. ужыв. [Апейку] не раз дзівіла, і цяпер здзіўленне гэта ажыло зноў; колькі паэтаў, пісьменнікаў паявілася на беларускай зямлі за які дзесятак гадоў! Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
...крылы, ‑ая, ‑ае.
Другая састаўная частка складаных слоў, што абазначае: а) які мае столькі крылаў (у 1, 2 і 3 знач.), колькі паказана ў першай частцы, напрыклад: двухкрылы; б) які мае такое крыло (у 1, 2 знач.), характарыстыка якому дадзена ў першай частцы, напрыклад: лёгкакрылы, чырванакрылы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)