ля́мпавы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да лямпы, звязаны з вырабам лямп. Лямпавае шкло. Лямпавы завод. // Які дзейнічае з дапамогаю электронных лямп. Лямпавы прыёмнік. Лямпавы ўзмацняльнік.

2. у знач. наз. ля́мпавая, ‑ай, ж. Спецыяльнае памяшканне, дзе захоўваюцца лямпы (у шахтах, на чыгуначных станцыях і пад.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

храбусце́ць, ‑бушчу, ‑бусціш, ‑бусціць; незак.

Утвараць хруст, трэск. Храбусцела пад тапаром тонкая паплеціна — на тычкі. Крапіва. Бітае шкло звонка храбусціць пад нагамі. Лынькоў. У ціхім празрыстым паветры суха храбусцелі галіны — Шпілеўскі ламаў вецце. Савіцкі. / у безас. ужыв. [Мядзведзь] жор гэты лёд, як дзеці марожанае, — аж храбусцела. Караткевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шмарава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; незак. (разм.).

1. каго-што. Націраць, намазваць каго-, што-н.; праціраць, ачышчаючы што-н.

Ш. варам дратву.

Ш. шкло.

2. аб што. Церціся, зачэпліваючыся за што-н. у час руху, цягнучыся па чым-н.

Кола шмаравала аб бакавіну тарантаса.

|| зак. нашмарава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны (да 1 знач.).

|| звар. шмарава́цца, -ру́юся, -ру́ешся, -ру́ецца; -ру́йся (да 1 знач.).

Ш. шкіпінарам; зак. нашмарава́цца, -ру́юся, -ру́ешся, -ру́ецца; -ру́йся.

|| наз. шмарава́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

liable

[ˈlaɪəbəl]

adj.

1) падле́глы чаму́, схі́льны да чаго́

Glass is liable to break — Шкло лёгка б’е́цца

2) адка́зны за што

3) абавя́заны да чаго́

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

касабо́чыць, ‑бочу, ‑бочыш, ‑бочыць; незак.

1. каго-што. Рабіць касабокім. Шкло было няроўнае, яно касабочыла, крывіла цябе, нібы знарок робячы непрывабнай. Дамашэвіч.

2. Разм. Тое, што і касабочыцца. Мікіта .. мог цэлы дзень, без перапынку, бегаць па вёсцы, адно што пад вечар пачынаў трохі касабочыць і апускаць левае плячо. Чыгрынаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сартавы́, ‑ая, ‑ое.

1. Які мае адносіны да сорту (у 2 знач.), да размеркавання па сартах. Сартавая праполка. Сартавыя якасці насення. // Які прызначаны, служыць для вывядзення новых якасных сартоў. Сартавы ўчастак.

2. Які належыць да высокага, каштоўнага або спецыяльнага сорту. Сартавая пшаніца. Сартавая бульба. Сартавое шкло. Сартавое жалеза.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

АРЦЁМАЎ Пётр Сяргеевіч

(н. 4.7.1941, в. Воткіна Хвастовіцкага р-на Калужскай вобл.),

бел. мастак дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва. Скончыў Бел. тэатр.-маст. ін-т (1969). Працуе гал. мастаком Барысаўскага хрусталёвага з-да. У галіне маст. шкла распрацаваў асартымент масавых вырабаў з бясколернага хрусталю, каляровага і бясколернага шкла (пітны прыбор «Дзьмухавец», сталовыя сервізы, вазы «Кольцы» і інш.).

Літ.:

Беларускае мастацкае шкло: [Альбом]. Мн., 1978.

М.М.Яніцкая.

т. 1, с. 534

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

АМО́РФНЫ СТАН

(ад а... + грэч. morphē форма),

няўстойлівы стан цвёрдага рэчыва, характэрная асаблівасць якога — адсутнасць строгай паўтаральнасці структурных элементаў (неўпарадкаванасць размяшчэння атамаў і малекул) і натуральная ізатрапія яго фіз. уласцівасцяў. Аморфныя цвёрдыя целы павольна крышталізуюцца, не маюць пастаяннай т-ры плаўлення (пры павышэнні т-ры размякчаюцца). Уласцівы многім прыродным (бурштын, смолы) і штучным (плаўлены кварц, шкло, пластмасы і інш.) рэчывам.

т. 1, с. 321

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ВІТРЭ́Н

(ад лац. vitrum шкло),

састаўная частка вуглёў выкапнёвых, характэрная для гумалітаў. Паводле хім. уласцівасцей падобны на гумусавыя рэчывы тарфоў. Колер чорны, мае моцны бляск, ракавінны або згладжаны злом. Крохкі. Утвараецца пры змене лігнінава-цэлюлозных тканак раслін у выніку раскладання ва ўмовах абводненых тарфяных балот пры недахопе кіслароду. У вуглях утварае лінзы і слаі. Асн. носьбіт спякаючых уласцівасцей выкапнёвых вуглёў.

т. 4, с. 205

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

вары́ць, вару́, ва́рыш, ва́рыць; ва́раны; незак., што.

1. Гатаваць страву, пітво кіпячэннем на агні.

В. бульбу.

В. абед.

2. Вырабляць што-н. шляхам кіпячэння, плаўлення і пад.

В. мыла.

В. шкло.

3. Рабіць зварку металічных прадметаў і іх частак.

В. сталь.

Галава варыць у каго (разм.) — пра кемлівага, разумнага чалавека.

|| зак. звары́ць, звару́, зва́рыш, зва́рыць; зва́раны.

|| наз. ва́рка, -і, ДМ -рцы, ж. (да 1—3 знач.) і варэ́нне, -я, н. (да 1 і 2 знач.).

|| прым. ва́рачны, -ая, -ае (спец.).

В. цэх.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)