папусці́цца, ‑пушчуся, ‑пусцішся, ‑пусціцца; зак.

1. Уступіць у чым‑н., адступіць, адмовіцца ад чаго‑н. Ведаў [Казік], што ўсё адно маці не папусціцца, настаіць на сваім, і ён ляжа спаць, як заўсёды, роўна ў дзевяць. Шыловіч.

2. Даць сябе ў крыўду. — Не будзе гнаць [ляснічы] цябе за слова: Няма прычын. А папусціся, Тады ідзі ды хоць тапіся. Колас. У крыўду ніхто цябе не дапусціць, дый сам ты не папусцішся. Шынклер.

3. Разм. Дапусціць, дазволіць што‑н. Сёння .. [Васіль] да спадобы Галіне. Можа, таму яна і папусцілася, калі ён у Ваўкаўні папраўляў у яе лыжы. Пташнікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пракрыча́ць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак.

1. Абазвацца крыкам. Пракрычала дзіця. □ У лесе спрасонку пракрычала нейкая птушка і сціхла. Мележ. Непадалёку ў чыімсьці хляве пракрычаў сонны певень. Сяркоў.

2. што і без дап. Закрычаць, гучна сказаць што‑н. Пракрычаць «ура». □ — Здарова, братва! — спыніўшыся каля парога,.. пракрычаў Кандрат. Лобан. Пятая ноч пасля расстрэлу рабочых у Вільні. А Алаіза не можа спаць.. Точыць неабходнасць выплеснуць свой боль, пракрычаць пракляцце забойцам. Арабей.

3. што і без дап. Крычаць некаторы час. Пракрычаць усю ноч.

•••

Пракрычаць вушы каму — тое, што і пратрубіць вушы (гл. пратрубіць).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ве́чный в разн. знач. ве́чны;

переда́ть в ве́чное по́льзование перада́ць у ве́чнае карыста́нне;

ве́чные спо́ры ве́чныя спрэ́чкі;

◊

ве́чная сла́ва ве́чная сла́ва;

ве́чный поко́й ве́чны спако́й;

ве́чная па́мять ве́чная па́мяць;

ве́чное перо́ ве́чнае пяро́;

спать ве́чным сном спаць ве́чным сном;

на ве́ки ве́чные на ве́кі ве́чныя.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кла́сціся несов.

1. (принимать лежачее положение) ложи́ться; (спать — ещё) укла́дываться;

жы́та кла́лася пад зуба́мі жняя́ркі — рожь ложи́лась под зу́бьями жа́тки;

дзе́ці ра́на кла́ліся спаць — де́ти ра́но ложи́лись (укла́дывались) спать;

2. (укладываться) ложи́ться;

бы́ццам сама́ цэ́гла кладзе́цца ў сцяну́ — бу́дто сам кирпи́ч ложи́тся в сте́ну;

3. (о свете, тени и т.п.) ложи́ться, па́дать;

на твар — яго́ кладзе́цца цень на лицо́ его́ ложи́тся (па́дает) тень;

4. страд. кла́сться; укла́дываться; откла́дываться; настила́ться; мости́ться; накла́дываться; раскла́дываться; см. кла́сці 1-4, 6, 7;

◊ к. са сме́ху — пока́тываться со́ смеху;

к. спаць з кура́мі — о́чень ра́но укла́дываться спать

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

spoczynek, ~ku

spoczyn|ek

м. адпачынак; спачынак, спачын;

udać się na ~ek — пайсці спаць;

być przeniesionym w stan ~ku — пайсці на пенсію;

oficer w stanie ~ku — афіцэр у адстаўцы

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

gruszka

grusz|ka

ж. груша;

kiedy ~ki na wierzbie wyrosną — як (калі) на вярбе вырастуць грушы;

nie zasypiać ~ek w popiele — не прапускаць зручнага моманту; не спаць у шапку

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

пакла́сці сов.

1. в разн. знач. положи́ть; (поместить — еще) уложи́ть;

п. снапы́ на воз — положи́ть снопы́ на теле́гу;

п. кні́гі ў партфе́ль — положи́ть кни́ги в портфе́ль;

п. рэ́чы ў чамада́н — положи́ть (уложи́ть) ве́щи в чемода́н;

2. (спать) уложи́ть;

п. дзяце́й спаць — уложи́ть дете́й спать

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

слаць I несов. (посыпать, отправлять) слать;

с. пі́сьмы — слать пи́сьма;

с. прывіта́нне — слать приве́тствие

слаць II несов., в разн. знач. стлать;

с. лён — стлать лён;

с. пасце́ль — стлать посте́ль;

с. даро́жкі — стлать половики́;

◊ мя́кка сце́ле, ды му́лка спаць — погов. мя́гко сте́лет, да жёстко спать

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

суня́цца сов.

1. уня́ться; (о боли — ещё) ути́хнуть; смягчи́ться;

суня́ўся го́ман — уня́лся шум;

суня́ўся пажа́р — уня́лся пожа́р;

суня́ўся боль — уняла́сь (ути́хла, смягчи́лась) боль;

2. (перестать двигаться) останови́ться;

3. (стать смирным) уня́ться, успоко́иться; угомони́ться;

дзе́ці сунялі́ся і ле́глі спаць — де́ти уня́лись (успоко́ились, угомони́лись) и легли́ спать

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

укла́сці¹, -ладу́, -ладзе́ш, -ладзе́; -ладзём, -ладзяце́, -ладу́ць; -ла́ў, -ла́ла; -ладзі́; -ла́дзены; зак.

1. каго (што). Прымусіць легчы, надаць каму-н. ляжачае становішча.

У. ў ложак.

У. спаць.

2. што чым. Пакрыць чым-н. на якой-н. прасторы.

У. дарожку каменнем.

3. што. Палажыць у пэўным парадку.

У. рэйкі.

У. снапы на таку ў адзін рад.

У. валасы (зрабіць прычоску).

4. што ў што. Палажыць, змясціць унутр.

У. пісьмо ў канверт.

У. душу ў што-н. (перан.).

5. што ў што. Змясціць у якое-н. прадпрыемства (сродкі, грошы).

У. капітал у цяжкую прамысловасць.

6. перан., каго (што). Тое, што і забіць (у 1 знач.; разм.).

У. звера на месцы.

|| незак. уклада́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1—5 знач.) і укла́дваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. уклада́нне, -я, н. (да 1—5 знач.), укла́дванне, -я, н. і укла́дка, -і, ДМ -дцы, ж. (да 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)