назначэ́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. назначаць — назначыць.

2. Распараджэнне, пастанова аб прызначэнні на якую‑н. пасаду, работу. Атрымаць назначэнне. □ Дэсант лічыўся разгромленым, і .. [камандзір] чакаў новага назначэння. Чорны. // Разм. Дакумент, які пацвярджае прызначэнне на пасаду, работу. У кішэні ляжала назначэнне на новую работу.

3. Асноўная функцыя, роля каго‑, чаго‑н. Атрад асобага назначэння. // Мэта, прызначэнне каго‑, чаго‑н. Мець сваё назначэнне. □ Сваё галоўнае назначэнне, як настаўніка, Лабановіч вызначаў так: абудзіць у вучнях і выклікаць да дзеяння крытычны розум. Колас.

4. Прадпісанне ўрача. Доктар Сільвановіч запісваў у картачку назначэнне хвораму. Арабей.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

памутне́лы, ‑ая, ‑ае.

1. Які стаў мутным, непразрыстым. Вокны высока над зямлёй, і цераз іх, за памутнелымі шыбамі, можна ўбачыць толькі палову столі і самы верх супрацьлеглай сцяны. Галавач. // Які стаў мутным, прыняў неасэнсаваны выраз (пра вочы, погляд). Жанчына памутнелымі вачыма пазірае на траву. Мележ.

2. перан. Які страціў яснасць, зацямніўся (пра думкі, розум і пад.). У памутнелай свядомасці Кузняцова праплыў твар жонкі, дзяцей, родны завод... Пташнікаў.

3. Які страціў выразнасць абрысаў; расплыўчаты. І ўсё наўкола нас — і палянка, і камень, і лес апранаецца ў памутнелыя шэрыя тоны. Галавач.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пасаро́міць, ‑млю, ‑міш, ‑міць; зак., каго.

1. Зрабіць так, каб было сорамна каму‑н.; пасарамаціць. Данілка хацеў пасароміць хлапчукоў, але яго апярэдзіў сусед. Кавалёў. Маша знайшла конюха і пасароміла яго за.. [дрэнныя] сані, загадала зацягнуць іх на вышкі. Шамякін. — Ты ведаеш, як пасароміў мяне гэты малады чалавек? — звярнуўся Аркадзь Цімафеевіч да Веры Васільеўны і расказаў, як Андрэй вырашыў асушыць Галы. Дуброўскі.

2. Зняславіць, абняславіць. Вучань я быў кемлівы, настаўніка не пасароміў. Шамякін. Сэрца маці згаджалася, а розум пратэставаў, баяўся, каб, крый божа, не нарабіла глупства па дурноце... Не пасароміла б сябе і яе, матку... Васілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

miałki

miałk|i

1. дробны;

sól ~a — дробная соль;

cukier ~i — цукровая пудра;

2. плыткі, неглыбокі;

3. перан. абмежаваны, неглыбокі;

~i umysł уст. абмежаваны розум

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

zmącić

зак.

1. замуціць; скаламуціць;

zmącić wodę — замуціць ваду;

2. перан. усхваляваць; патрывожыць;

zmącić sen — патрывожыць сон;

zmącić spokój — парушыць спакой;

zmącić rozum — азмрочыць розум

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

наста́віць

1. (in grßer Mnge) ufstellen vt, hnstellen vt;

2. (нацэліць) rchten vt, instellen vt;

наста́віць каўне́р den Krgen hchschlagen* аддз;

наста́віць (наве́сці) на ро́зум j-n auf die rchte Bahn führen;

наста́віць ро́гі каму j-m Hörner ufsetzen, j-n zum Hhnrei mchen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Sit tibi consultum: mulierum spernere vultum

Вось табе добрая парада: пагарджай жаночай прыгажосцю.

Вот тебе добрый совет: презирай женскую красоту.

бел. 3 красы вады не піць. Не краса красіць, а розум. Краса да вянцэ, а розум да канца. Не шукай красаты, а шукай дабраты. 3 ліца не спячэш блінца. Красатой гаршка не закрасіш. Не той харош, хто тварам прыгож, а той харош, хто на спра­ву гож.

рус. Не ищи красоты, а ищи доброты. Не гонись за красотой, тянись за разумом. Красота до вечера, доброта навек. Красоту уносят годы, доброту не унесут. С лица воду не пить, умела бы пироги печь. Красотой сыт не будешь. Красота приглядится, а ум вперёд пригодится.

фр. Bonté dépasse beauté (Доброта превосходит красоту). Beauté de femme n’enrichit l’homme (Женская красота не обогощает мужчину).

англ. Beauty is but skin deep (Красота не глубже кожи). Virtue lives when beauty dies (Добродетель живёт, когда красота уже умерла).

нем. Ach wie bald schwindet Schönheit und Gestalt (Ax, как скоро исчезает красота и форма). Schön Gestalt verliert sich (Прекрасная форма теряется).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

muddy

[ˈmʌdi]

1.

adj.

1) гра́зкі

muddy road — гра́зкая даро́га

2) бру́дны, нячы́сты; каламу́тны

a muddy color — бру́дны ко́лер

muddy water — каламу́тная вада́

3) памутне́лы, няя́сны (пра ро́зум, ду́мкі)

2.

v.

1) апы́рскаць (-ца) гразёю

2) каламу́ціць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

mind1 [maɪnd] n.

1. ро́зум

2. ду́мка, по́гляд

3. па́мяць;

It slipped my mind. Гэта выскачыла ў мяне з галавы.

to my mind на маю́ ду́мку, на мой по́гляд;

bear/keep in mind мець на ў ва́зе, па́мятаць;

change one’s mind пераду́маць;

make up one’s mind прыня́ць рашэ́нне, вы́рашыць

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

схвати́ться

1. в разн. знач. схапі́цца, схваці́цца;

2. (поспешно вскочить) разг. усхапі́цца;

3. (спохватиться) разг. схамяну́цца;

4. (о вяжущих, клейких веществах) схапі́цца, схваці́цца, засты́ць;

схвати́ться за́ голову схапі́цца (схваці́цца) за галаву́;

схвати́ться за ум схапі́цца (схваці́цца) за ро́зум.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)