Рато́рда ’спецыяльная печ на смалакурным заводзе’ (Скарбы). Параўн. рэто́рта ’хімічны посуд з выгнутым горлам’ (ТСБМ), што, відаць, запазычана з рус. рето́рта ’тс’. Тэхнічны тэрмін запазычаны, хутчэй за ўсё, вусным шляхам (азванчэнне т у інтэрвакальным становішчы) з ням. Retorte ’тс’, што з франц. retorte з лац. retortus ’загнуты назад, выгнуты’ (< retorqueō, ‑ēre), гл. Фасмер, 3, 475.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

backward(s)​2 [ˈbækwəd(z)] adv.

1. наза́д;

He took a step backwards. Ён зрабіў крок назад;

fall backwards па́даць дагары́ (нага́мі);

turn one’s head backwards агляда́цца

2. у адваро́тным напра́мку; за́дам напе́рад;

say the alphabet backwards называ́ць лі́тары алфаві́та ў адваро́тным пара́дку

♦

backward(s) and forward(s) уза́д і ўпе́рад;

He knew his lesson backward and forward. Ён ведаў урок назубок.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

са́ла

1. Абведзенае лініяй месца (пры гульні ў лапту), дзе можна спыніцца, выбіўшы мячык, калі не ўдаецца дабегчы назад да «горада» (Стол.).

2. Жалезістыя плямы на паверхні вады (Віц. Нік. 1895).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

kéhrtmachen

аддз. vi

1) вайск. паваро́чвацца круго́м

2) пайсці́ наза́д; павярну́ць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

во́зірк, ‑у, м.

Абл. Погляд, позірк убок, назад. Можа тысячны раз прабег ён [Няслаўскі] вокам па гэтым бяскрыўдным лістку паперы паміж боязных возіркаў на вокны. Мурашка.

•••

Без возірку — без аглядкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дваццаціго́ддзе, ‑я, н.

1. Прамежак часу ў дваццаць гадоў. Мінулае дваццацігоддзе.

2. Гадавіна чаго‑н., што адбылося ці пачалося дваццаць гадоў таму назад. Адзначыць дваццацігоддзе з пачатку працоўнай дзейнасці.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дзе́даўшчына, ‑ы, ж.

Разм.

1. Спадчына пасля дзеда (пераважна зямельная).

2. Дзедаўскі, старадаўні спосаб, звычай. — А шум ужо даўно па раёне ідзе: пятроўцы назад пайшлі, на дзедаўшчыну павярнулі! Ракітны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

жарсткава́ты, ‑ая, ‑ае.

Крыху жорсткі (у 1, 3, 4 і 5 знач.). Жарсткаваты характар. □ Жарсткаватыя валасы [Рудчанкі] былі зачэсаны назад, і таму вялікі і пукаты лоб здаваўся вельмі высокім. Сіўцоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ле́га, ‑і, ДМ лезе, ж.

Абл. Тое, што і лага (у 1 знач.). Бярвенні не каціліся па легах, а коўзаліся, з’язджалі назад, упарта не паддаваліся намаганням рабочых. Пестрак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пабудава́цца, ‑дуюся, ‑дуешся, ‑дуецца; зак.

Паставіць сабе дом або іншы будынак. Тры гады назад выгаралі Мікуцічы, і тады дзядзька Марцін надумаўся пабудавацца тут, дзе было прастарней і спакайней. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)