эрміта́ж
(фр. ermitage = келля)
1) загарадны будынак, паркавы павільён;
2) музей мастацтва ў Санкт-Пецярбургу, заснаваны ў 1764 г.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
аўдыёвізуа́льны
(ад лац. audio = слухаю + visualis = зрокавы)
заснаваны на адначасовым успрыманні слыхам і зрокам (напр. а-ыя сродкі навучання).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
панк-ро́к
(англ. punk rock)
стыль рок-музыкі, які вызначаецца агрэсіўнай манерай выканання, хуткім тэмпам (заснаваны на светаўспрыманні панкаў).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
сафі́зм
(гр. sophisma = выдумка, галаваломка)
вывад, які толькі фармальна здаецца правільным, бо заснаваны на наўмысна няправільным падборы зыходных палажэнняў.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
даве́рлівы, ‑ая, ‑ае.
Які лёгка верыць у шчырасць, праўдзівасць каго‑, чаго‑н., схільны аказваць давер’е. Ліда сустрэла настаўніка, паздароўкалася, абняла яго руку, прытулілася да яе, як даверлівае дзіця. Колас. // Які выражае давер’е. Даверлівы тон. □ Дзед прысеў каля ўнукаў, паглядзеў у іх даверлівыя вочы, пацалаваў абаіх. Пестрак. // Заснаваны на давер’і. Даверлівыя адносіны паміж людзьмі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дагматы́чны 1, ‑ая, ‑ае.
1. Заснаваны на догмах (у 1 знач.).
2. Уласцівы дагматыку. Дагматычнае мысленне. // Бяздоказны, такі, што не дапускае пярэчанняў. Дагматычны падыход да тэорыі.
3. Адцягнены, абстрактны, схематычны. Дагматычны спосаб выкладання.
дагматы́чны 2, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да дагматыкі, заключае ў сабе догматы (у 1 знач.). Дагматычнае багаслоўе. Дагматычная літаратура.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
своекары́слівы, ‑ая, ‑ае.
Які клапоціцца толькі аб сабе, дбае пра ўласную выгаду; карыслівы. Своекарыслівы чалавек. □ У літаратуры нярэдка здаралася, што ў процівагу ідэальнаму герою паказваўся нядрэнны працаўнік, але не без заган: то своекарыслівы, то круты ў сям’і, то яшчэ з якой-небудзь хібай. «Полымя». // Заснаваны на асабістай выгадзе, карысці. Своекарыслівыя мэты. Своекарыслівы разлік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
храналагі́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да храналогіі. У некаторых выпадках паэма па сваіх храналагічных рамках ахоплівае падзеі рэвалюцыі, грамадзянскай вайны і сучаснасць. Перкін.
2. Заснаваны на паслядоўным ходзе падзей. Паколькі ж велічныя падзеі апісваюцца ў храналагічным парадку, то «Нарач» з правам можна назваць гераічнаю хронікай. У. Калеснік.
•••
Храналагічная канва гл. канва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
антытэ́за
(гр. antithesis)
1) процілегласць, проціпастаўленне;
2) стылістычны прыём, заснаваны на супастаўленні процілеглых думак ці мастацкіх вобразаў для большай выразнасці.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
каламбу́р
(фр. calembour)
гульня слоў, жарт, заснаваны на камічным абыгрыванні блізкіх па гучанні, але розных па значэнні слоў або словазлучэнняў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)