эміра́т

(ад эмір)

1) феадальная дзяржава, на чале якой стаіць эмір;

2) сістэма дзяржаўнага кіравання ў феадальных мусульманскіх краінах.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

этаты́зм

(фр. étatisme, ад etat = дзяржава)

кірунак палітычнай думкі, які разглядае дзяржаву як вышэйшы вынік і мэту грамадскага развіцця.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

пратэктара́т

(ням. Protektorat, ад лац. protector = які прыкрывае, абараняе)

1) форма залежнасці, пры якой больш слабая дзяржава, фармальна захоўваючы сваю дзяржаўную структуру, фактычна падначалена мацнейшай дзяржаве;

2) дзяржава, якая знаходзіцца ў такой залежнасці.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

БЕ́ЛАЎ (Below) Георг Антон Гуга фон

(19.1.1858, г. Кёнігсберг, цяпер г. Калінінград, Расія — 20.10.1927),

нямецкі гісторык-медыявіст. Праф. у Мюнстэры (з 1891), Марбургу (з 1897), Цюбінгене (з 1901), Фрайбургу (1905—24). Даследаваў гісторыю дзярж. ладу і гаспадаркі ням. гарадоў у сярэднявеччы. Крытыкаваў вотчынную тэорыю, прызнаваў вядучую ролю палітыкі і права ў гісторыі. Гал. працы: «Тэрыторыя і дзяржава» (1900), «Нямецкая дзяржава ў сярэднія вякі» (1914), «Праблемы эканамічнай гісторыі» (1920).

т. 3, с. 71

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

рэстаўра́цыя, ‑і, ж.

1. Аднаўленне і ўмацаванне старых ці пашкоджаных помнікаў мастацтва, гісторыі і культуры. Рэстаўрацыя карціны. Рэстаўрацыя замка. □ Завершана рэстаўрацыя помніка старажытнарускай архітэктуры — Камянецкай абарончай вежы. «ЛіМ». Наша дзяржава асігнуе вялікія сродкі на даследаванне, рамонт, рэстаўрацыю і кансервацыю архітэктурных помнікаў. «Помнікі».

2. Аднаўленне ранейшага, звергнутага палітычнага ладу. Рэстаўрацыя капіталізму.

[Лац. restauratio.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

старана́

1. Край, дзяржава (БРС).

2. Месца абапал тока ў гумне, дзе складваюць збажыну (Нас., Сал., Слаўг.).

3. Вялікае поле ў адным масіве (Сал., Слаўг.).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

сюзерэ́н

(фр. suzerain)

1) гіст. буйны феадал у сярэдневяковай Заходняй Еўропе, які быў гаспадаром у адносінах да залежных ад яго васалаў;

2) перан. дзяржава, у адносінах да якой іншая дзяржава знаходзіцца ў васальнай залежнасці.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

commonwealth [ˈkɒmənwelθ] n.

1. дзяржа́ва; рэспу́бліка

2. федэра́цыя;

the Commonwealth Садру́жнасць (асацыяцыя, у якую ўваходзяць Вялікабрытанія і большасць краін, што раней складалі Брытанскую імперыю);

the Commonwealth of Independent States (CIS) Садру́жнасць Незале́жных Дзяржа́ў (СНД)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

рэйхста́г

(ням. Reichstag, ад Reich = дзяржава + Tag = зборы)

германскі парламент да 1945 г., а таксама будынак, дзе засядаў гэты парламент.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Гватэмала (дзяржава) 1/296; 3/386—388; 6/83; 11/145

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)