Тара́шчыць ’шырока раскрываць (вочы); здзіўлена або спалохана глядзець’ (ТСБМ, Некр. і Байк.), тарэ́шчыць ’вылупляць (вочы)’ (дзісн., Нар. сл.); сюды ж тарашча́ка ’вірлавокі, лупаты, зіркаты’ (Ласт.). Укр. дыял. тара́щити ’вытрэшчваць, вылупліваць’, рус. тара́щитъ ’тс’, дыял. ’растапырваць’, тара́щиться ’цягнуцца, плясціся’. Варбат (Этимология–1971, 14) рэканструюе *torščiti як ітэратыў да *tьrskati, гл. тараскаць. Сувязь з вы́трашчыць (гл.), укр. витріща́ти ’вытрэшчваць’, польск. wytrzeszczyć ’вытрашчыць’, чэш. vytřeštiti ’тс’, славац. vytreštiť ’тс’ застаецца праблематычнай, гл. Фасмер, 4, 23; ЕСУМ, 5, 522. Параўн. тапарашчыць, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
касаву́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; незак., што.
Разм. Глядзець коса, убок; касіць вочы. Льга было заўважыць, што Кірыла толькі што атрымаў «Залатую Зорку», бо ён сам яшчэ не звыкся з ёю і час ад часу касавурыў вочы на высокую ўзнагароду. Гурскі. Гэты дзядзька зрэдку касавурыў на яго сваё бяльмастае вока і чагосьці падміргваў цётцы. Лынькоў. Крылаты драпежнік паступова суцішыўся, толькі зрэдку касавурыў на хлопчыкаў пукатыя шкельцы вачэй. Беразняк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паўзве́рх, прысл. і прыназ.
1. прысл. Вышэй паверхні чаго‑н., над кім‑, чым‑н. Глядзець паўзверх.
2. прыназ. з Р. Спалучэнне з прыназоўнікам «паўзверх» выражае прасторавыя адносіны; ужываецца з назвамі месца або прадмета, над паверхняй якіх што‑н. размяшчаецца, адбываецца ці рухаецца. Сонца зранку жарам пыша, Ветрык лісце чуць калыша, Вее чуць паўзверх зямлі. Колас. За шыбай ужо была снежная гурба. Паўзверх яе курыўся снег. Алешка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спуска́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да спусціць.
•••
Не спускаць вока (вачэй) з каго-чаго — а) глядзець не адрываючыся; б) сачыць за кім‑, чым‑н. Свідзінскаму было сказана: не спускай вачэй з гэтай пары. «Работніца і сялянка».
Не спускаць каго-што з вока (вачэй) — сачыць за кім‑, чым‑н. неадрыўна.
Не спускаць з рук — падоўгу трымаць на руках.
Не спускаць з языка — пастаянна гаварыць пра каго‑, што‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шо́ры, ‑аў; адз. няма.
1. Конская збруя без дугі і хамута, са шлеямі.
2. Спецыяльныя бакавыя шчыткі, прымацаваныя да вуздэчкі, якія не даюць магчымасці каню глядзець убок. Вупраж была новая, падагнаная, дабротная — вуздэчка з шарамі, наглянцаваныя раменныя шлеі. Хадкевіч.
3. перан. Перашкода, абмежаванасць, якая не дазваляе правільна разумець што‑н. Класавыя шоры буржуазных гісторыкаў.
•••
Браць (узяць) у шоры гл. браць.
Трымаць у шорах гл. трымаць.
[Польск. szory — збруя, вупраж.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
надзе́я ж. наде́жда; ча́яние ср., упова́ние ср.;
◊ глядзе́ць з надзе́яй — смотре́ть с наде́ждой;
падава́ць надзе́і — подава́ть наде́жды;
усклада́ць надзе́і — возлага́ть наде́жды;
це́шыць сябе́ надзе́яй — обольща́ть себя́ наде́ждой;
мець надзе́ю — име́ть наде́жду
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
krzywy
krzyw|y
1. крывы;
patrzeć na kogo ~ym okiem перан. глядзець на каго нядобрым вокам;
2. кульгавы;
3. ~a мат. крывая
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
consult [kənˈsʌlt] v.
1. кансультава́цца, ра́іцца;
consult a doctor звярта́цца да ўрача́;
consult a lawyer пара́іцца з юры́стам
2. даве́двацца;
consult a dictionary звярта́цца да сло́ўніка, глядзе́ць сло́ва ў сло́ўніку
3. (with) ра́іцца
4. браць/прыма́ць пад ува́гу;
consult smb.’s interests улі́чваць чые́-н. інтарэ́сы
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
wonder1 [ˈwʌndə] n.
1. здзіўле́нне;
look in wonder глядзе́ць са здзіўле́ннем
2. цуд, дзі́ва
♦
do/work wonders твары́ць/рабі́ць цу́ды;
it’s a wonder that… дзі́ва, што…;
no/little won der that… не дзі́ва/ма́ла дзі́ва, што;
wonders will never cease свет по́ўны цу́даў
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
bright [braɪt] adj.
1. я́ркі; све́тлы; бліску́чы;
bright eyes я́сныя во́чы;
bright future све́тлая бу́дучыня
2. разу́мны, здо́льны, ке́млівы;
bright imagination жыво́е ўяўле́нне
♦
bright and early зусі́м ра́на;
(as) bright as a button BrE разу́мны, дасці́пны;
look on the bright side глядзе́ць на спра́вы аптымісты́чна
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)